Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 91: So sánh (Tiếp theo)

 NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ 
 MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 6A. Câu 2: Em hãy cho biết cấu tạo của phép so sánh. 
 Phân tích cấu tạo của phép so sánh trong câu văn 
 sau: 
Trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy 
 trường thành vô tận. 
 Ngữ văn
 1 - SO S
 T 9 ÁN
 IẾ H
 T (tiÕp theo) Ngữ văn : Tiết 91: SO SÁNH (tiếp theo)
 Nh÷ng ng«i sao thøc ngoµi kia
Ch¼ng b»ng mÑ ®· thøc vì chóng con
 §ªm nay con ngñ giÊc trßn
 ? Em hãy chỉ ra cấu tạo của 
MÑ lµ ngän giã cña con suèt ®êi phép so sánh trong đoạn thơ ?
 ? Từ ngữ chỉ ý so sánh trong các phép so sánh trên có gì khác nhau?
? Vậy, theo em có mấy kiểu so sánh?
 - Từ ngữ so sánh : chẳng bằng
 so sánh vế A không ngang bằng với vế B 
 - Từ ngữ so sánh : là
 so sánh vế A ngang bằng với vế B ? Hãy cho biết các trường hợp sau thuộc kiểu so sánh nào?
1) Thà rằng ăn bát cơm rau So sánh không 
Còn hơn cá thịt nói nhau nặng lời. ngang bằng
4) Áo chàng đỏ tựa ráng pha 
 So sánh ngang 
Ngựa chàng sắc trắng như là tuyết in. bằng
5) Con trâu là đầu cơ nghiệp So sánh ngang 
 bằng Ngữ văn : Tiết 86: SO SÁNH (tiếp theo)
 II. TÁC DỤNG CỦA SO SÁNH
 Ví dụ 2: Tìm phép so sánh trong đoạn văn dưới 
 đây? ? Phép so sánh trong đoạn văn gợi cho em thấy việc miêu tả sự vật, sự việc ra sao?
 - Giúp người đọc, người nghe hình dung được những cách rụng khác nhau của chiếc lá:
+ Có chiếc lá tựa mũi tên nhọn... gợi hình (tạo hình) 
 giúp cho việc miêu tả 
+ Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo... sự vật, sự việc được 
+ Có chiếc lá như thầm bảo rằng... cụ thể, sinh động.
+ Có chiếc lá như sợ hãi... ? Từ sự phân tích trên đây, em hãy cho biết tác dụng của phép so sánh?
Tác dụng của so sánh:
 So sánh vừa có tác dụng gợi hình, giúp cho việc miêu tả sự vật, sự việc được cụ thể, 
sinh động; vừa có tác dụng biểu hiện tư tưởng, tình cảm sâu sắc. III.LuyÖn tËp
 Chỉ ra các phép so sánh trong các khổ thơ?
Bài tập 1: Chúng thuộc kiểu so sánh nào?
 Tác dụng gợi hình gợi cảm của một phép so sánh? Vế A Từ ngữ chỉ phương Từ ngữ so Vế B
(sự vật, sự việc diện so sánh sánh (sự vật, sự việc 
được so sánh) dùng để so sánh)
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè 
Con đi trăm núi ngàn khe Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng 
 bầm
Con đi đánh giặc mười Chưa bằng khó nhọc đời bầm 
 năm sáu mươi.
Anh đội viên mơ màng Như nằm trong giấc 
 mộng
Bóng Bác cao ấm hơn ngọn lửa hồng
lồng lộng 1) Thuyền rẽ sóng lướt bon bon như đang nhớ núi rừng phải 
lướt cho nhanh để về cho kịp.
2) Núi cao như đột ngột hiện ra chắn ngang trước mặt.
3) Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt.
4) Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt 
cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy 
lửa ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai 
linh hùng vĩ.
5) Dượng Hương Thư đang vượt thác khác hẳn dượng Hương Thư ở 
nhà, nói năng nhỏ nhẹ, tính nết nhu mì, ai gọi cũng vâng vâng dạ dạ. 
6) Dọc sườn núi, những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như 
những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước. SO SÁNH
 SO SÁNH NGANG SO SÁNH KHÔNG 
 BẰNG NGANG BẰNG
Như, giống như, tựa Hơn, kém, thua, không 
như, y như, như là, tựa như, chẳng bằng, chưa 
như là, là, bao nhiêu... bằng, khác, .... 
bấy nhiêu,..... 
 TÁC DỤNG CỦA PHÉP SO SÁNH
 1. Gợi hình (tạo hình): giúp cho việc miêu tả 
 sự vật, sự việc được cụ thể, sinh động.
 2. Gợi cảm(gợi cảm xúc): biểu hiện tư 
 tưởng, tình cảm sâu sắc