Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 107: Cách làm bài văn lập luận giải thích

 NGỮ VĂN 7 Bài 26
 Tập làm văn
Tiết 107
 CÁCH LÀM 
 BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN 
 GIẢI THÍCH
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
 Đề: Nhân dân ta có câu tục ngữ : “Đi một ngày 
 đàng, học một sàng khôn”. Hãy giải thích nội 
 dung câu tục ngữ đó”.
 1 . Tìm hiểu đề và tìm ý
 2 . Lập dàn bài
 3 . Viết bài
 4 . Đọc lại và sửa chữa CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
 Làm trai cho đáng nên trai
 Phú Xuân đã trải, Đồng Nai đã từng.
 Đi cho biết đó biết đây,
 Ở nhà với mẹ biết ngày nào khôn.
 Đi một buổi chợ, học một mớ khôn. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
 I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
 3 . Viết bài
a / Mở bài :( Có nhiều cách )
 - Đi thẳng vào vấn đề : “Đi một ngày đàng, học một sàng 
 khôn là một câu tục ngữ hay, chẳng những đúc kết kinh 
 nghiệm học tập của người xưa, mà còn thể hiện khát vọng 
 được đi xa để mở rộng tầm mắt”.
 - Đối lập hoàn cảnh với ý thức : “Người nông dân Việt Nam 
 xưa quanh năm bó mình trong luỹ tre xanh, tầm mắt hạn hẹp. 
 Chính vì vậy mà dân gian đã có câu tục ngữ khích lệ họ đi đây 
 đi đó để mở rộng hiểu biết : Đi một ngày đàng , học một sàng 
 khôn”.
 - Nhìn từ chung đến riêng : “Nhân dân ta có nhiều câu tục 
 ngữ, ca dao nói về việc đi xa để mở rộng tầm mắt. Một trong 
 những câu đó là : “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”.
 THẢO LUẬN 2. Lập dàn bài
 b/ Thân bài : Triển khai việc giải thích
 - Nghĩa đen
 Đi một ngày đàng nghĩa là gì ?
 (Một ngày đi trên đường)
 Học một sàng khôn là gì ?
(Thấy được,học được nhiều điều hay, mở mang thêm trí óc.)
 - Nghĩa bóng : 
 Tầm quan trọng của việc học hỏi mở rộng ra bên ngoài 
 (Về mặt không gian) để nâng cao hiểu biết và vốn sống.
 Dẫn chứng bản thân học hỏi qua các chuyến đi tham quan du 
 lịch, các câu ca dao, tục ngữ có nội dung tương tự.
 - Nghĩa sâu:
 Thể hiện khát vọng của người nông dân xưa muốn được đi ra 
 khỏi nhà để mở rộng tầm mắt.. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
 3 . Viết bài:
 b / Thân bài : 
 Đoạn 1: 
 “Thật vậy, câu tục ngữ Đi một ngày đàng, học một sàng 
 khôn trước hết là đúc kết một kinh nghiệm. Xét về nghĩa đen, 
 đi một ngày đàng có nghĩa là đi rất xa. Đối với người nông dân 
 xưa vốn ít đi xa, lại chưa có phương tiện đo độ dài, họ thường 
 lấy thời gian để đo con đường đã đi. Với tốc độ đi bộ trung 
 bình, một ngày đàng có thể đi được bốn năm chục cây số, 
 như thế là có thể đã đi đến làng khác, xã khác, huyện khác. Đi 
 xa như vậy, họ mới học được những điều mới lạ mà ở làng 
 mình, xã mình, huyện mình không có được, nghĩa là học được 
 một sàng khôn. Ấn tượng về những chuyến đi xa thường rất 
 sâu đậm. Và đó có thể là cơ sở thực tế của câu tục ngữ”. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
I. CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
 3 . Viết bài:
 b / Thân bài : 
 Đoạn 3 : 
 “Câu tục ngữ này không chỉ đúc kết kinh 
 nghiệm, mà còn thể hiện một lời khuyên, một lời 
 khích lệ, một ước vọng thầm kín. Đó là ước vọng đi 
 xa để mở rộng tầm hiểu biết, để thoát khỏi sự hạn 
 hẹp của tầm nhìn”. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
II. GHI NHỚ
 ❖ Muốn làm bài văn lập luận giải thích thì phải thực 
 hiện các bước : tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn bài, 
 viết bài, đọc lại và sửa chữa
 ❖ Dàn bài :
 - Mở bài : Giới thiệu điều cần giải thích và gợi ra 
 phương hướng giải thích
 - Thân bài : Lần lượt trình bày các nội dung giải 
 thích. Cần sử dụng các cách lập luận giải thích phù 
 hợp
 - Kết bài : Nêu ý nghĩa của điều được giải thích đối 
 với mọi người
 ❖ Lời văn giải thích cần sáng sủa, dễ hiểu. Giữa các 
 phần, các đoạn cần có liên kết CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
III. LUYỆN TẬP
 ĐoạnĐoạnĐoạnĐoạn 13 4: ::2 :
 CâuQua“ĐiRõ tụcmột phầnràng ngữ ngày viết“Đi là đàng, mộttrên,một lời họcngàychúng khuyên một đàng, ta sàng giúpđã hiểuhọc khôn”chúng rõmột quả hơn,ta sàng là toàn 
 diệnmộtkhôn”rèn chânvà luyện làsâu lýmột nhânsâusắc chân sắchơn cách vàlý ý biếtkhôngtiếnnghĩa mởbộ. câubao mangNhưng tụcgiờ tầm ngữchâncũ .hiểu . Ngày Rõlý biếtấy ràng xưa, câu 
 tụckhôngconđể ngữ ngườivừa chỉ không cósâu đã tri sắc chỉcầnthức đúcvà đi vừa tiến đểkết sống họcbộkinh đối. caoNgàynghiệm với đẹp. connay quý ngườitrong báu ởmộtcủa thời nhânxã 
 dânxưa.hội màđang Ngày còn phát nay, là triển mộtkhi cái lờimạnh mớikhuyên mẽ, đang consáng nảy người nởsuốt nhanh lạivà càngthông chóng cần minh 
 hướngởphải khắp đi tới nơi,nhiều mọi khi “ngày ngườiđất nước đàng”. Vấn đang hơn đề cóquannữa nhu để trọng cầu học mở làlấy ởcửa nhiều chỗ để mỗi“ 
 ngườihộisàng nhập chúngkhôn”, với tathếnếu cần giới không xác thì địnhnhu muốn cầucho đất đimình đểnước họcđi đâuvà những bảnvà học cáithân như 
 thếkhônmình nào lại bị cho càngbỏ rơiđược trở lại nênnhiềuở phía cần tri sau thiếtthức. đối nhất với. mọi người, nhất 
 là những người trẻ tuổi. Hơn bao giờ hết, ngày nay 
 chúng ta cần phải “Đi cho biết đó biết đây” chứ không 
 chỉ “ ru rú” ở nhà với mẹ. Chân thành cảm ơn
quý thầy, cô đã đến tham dự
 XIN CHÀO VÀ HẸN GẶP LẠI