Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 114: Liệt kê - Nguyễn Thị Hằng Nga

 Đỏp ỏn: 
Khi núi hoặc viết, cú thể dựng những cụm từ cú 
hỡnh thức giống cõu đơn bỡnh thường, gọi là 
cụm chủ-vị (cụm c-v), làm thành phần của cõu 
hoặc của cụm từ để mở rộng cõu.
Cỏc thành phần cõu như chủ ngữ, vị ngữ và 
cỏc phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, 
cụm tớnh từ đều cú thể được cấu tạo bằng cụm 
chủ - vị. Tiết:114 Tiếng Việt: LIỆT Kấ
I. THẾ NÀO LÀ PHẫP LIỆT Kấ? 
1. Vớ dụ: SGK Tr 104 Bờn cạnh ngài, mộ tay trỏi, bỏt yến 
 hấp đường phốn, để trong khay khảm, 
 khúi bay nghi ngỳt; trỏp đồi mồi chữ 
 nhật để mở, trong ngăn bạc đầy những 
 trầu vàng, cau đậu, rễ tớa, hai bờn nào 
 ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào 
 dao chuụi ngà, nào ống vụi chạm, 
 ngoỏy tai, vớ thuốc, quản bỳt, tăm 
 bụng trụng mà thớch mắt.[...] Ngoài 
 kia, tuy mưa giú ầm ầm, dõn phu rối rớt, 
 nhưng trong này xem chừng tĩnh mịch, 
 nghiờm trang lắm [... ]. 
 (Phạm Duy Tốn) Tiết:114 Tiếng Việt: LIỆT Kấ
I. THẾ NÀO LÀ PHẫP LIỆT Kấ? 
1. Vớ dụ: SGK Tr 104
 Bờn cạnh ngài, mộ tay trỏi, bỏt yến hấp đường phốn, để trong khay khảm, 
 khúi bay nghi ngỳt; trỏp đồi mồi chữ nhật để mở, trong ngăn bạc đầy những 
 trầu vàng, cau đậu, rễ tớa, hai bờn nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào 
 dao chuụi ngà, nào ống vụi chạm, ngoỏy tai, vớ thuốc, quản bỳt, tăm bụng 
 trụng mà thớch mắt.[...] Ngoài kia, tuy mưa giú ầm ầm, dõn phu rối rớt, nhưng 
 trong này xem chừng tĩnh mịch, nghiờm trang lắm[... ]. 
 Từ Cụm từ (Phạm Duy Tốn)
 - Khay khảm - Bát yến hấp đờng phèn
 - Ngăn bạc 
 - Trầu vàng - Tráp đồi mồi chữ nhật
 - Cau đậu - ống thuốc bạc 
 - Rễ tía 
 - Đồng hồ vàng
 - Ngoáy tai
 - Vớ thuốc - Dao chuôi ngà
 - Quản bút - ống vôi chạm
 - Tăm bông
 Danh từ Cụm danh từ ghi nhớ
 Liệt kê là sắp xếp nối tiếp hàng loạt 
từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả đợc 
đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những khía 
cạnh khác nhau của thực tế, hay của t 
tởng, tình cảm. Tiết:114 Tiếng Việt : LIỆT Kấ
 Bài tập nhanh 
 “Bởi vỡ khụng lỳc nào là lỳc khụng cú mỏy bay sục tỡm , hễ chỳng 
 nhỡn thấy một dấu hiệu nào chứng tỏ cú người đang sống , dự là một 
 cỏi thỡa gũ bằng vỏ na-pan sỏng chúi hoặc một tớ đất rơi vói , một 
 luống khoai đang đào dở , chỳng cũng khụng tiếc gỡ bom , ớt ra cũng 
 là vài trận phỏo cối . Đất đỏ tơi vụn ra , càng tơi vụn hơn , càng trơ 
 trụi hơn , càng hoang tàn hơn .”
 (Chu Cẩm Phong )
 => Tụ đậm tớnh chṍt bờ̀ bộn của hiện thực và tớnh chṍt 
 ỏc liệt của chiến tranh Tiết:114 Tiếng Việt : LIỆT Kấ
I. THẾ NÀO LÀ PHẫP LIỆT Kấ?
II. CÁC KIỂU LIỆT Kấ: 2a.Tre, nứa, trỳc, mai, vầu mấy 
1. Vớ dụ: SGK Tr 105
2. Nhận xột: chục loại khỏc nhau, nhưng cựng 
 một mầm non măng mọc thẳng. 
 * Xột về cấu tạo: (Thộp Mới)
 * Xột về ý nghĩa: b.Tiếng Việt của chỳng ta phản ỏnh 
 sự hỡnh thành và trưởng thành 
 - Cõu a: cỏc bộ phận liệt kờ dễ của xó hội Việt Nam và của dõn 
dàng thay đổi-> liệt kờ khụng tăng tộc Việt Nam, của tập thể nhỏ là 
tiến. gia đỡnh, họ hàng, làng xúm và 
- Cõu b: Cỏc bộ phận liệt kờ của tập thể lớn là dõn tộc, quốc 
khụng thể dễ dàng thay đổi-> Liệt gia.
kờ tăng tiến. (Phạm Văn Đồng)
 **Ghi nhớ: SGK LIỆT Kấ
 XẫT VỀ CẤU TẠO XẫT VỀ í NGHĨA
 LIỆT LIỆT LIỆT LIỆT Kấ
 Kấ Kấ Kấ KHễNG
 KHễNG 
THEO TĂNG TĂNG 
 THEO 
 CẶP TIẾN TIẾN 
 CẶP 
 Tiết: 114 Tiếng Việt: LIỆT Kấ
I. THẾ NÀO LÀ PHẫP LIỆT Kấ?
II. CÁC KIỂU LIỆT Kấ:
III. LUYỆN TẬP:
 Bài tập 1:
 Bài tập 2: Tỡm phộp liệt kờ 
 trong cỏc đoạn trớch sau: Tiết: 114 Tiếng Việt: LIỆT Kấ
I. THẾ NÀO LÀ PHẫP LIỆT Kấ?
II. CÁC KIỂU LIỆT Kấ:
III. LUYỆN TẬP:
 Bài tập 1:
 Bài tập 2: Tỡm phộp liệt kờ 
 trong cỏc đoạn trớch sau:
=> a. phộp liệt kờ khụng theo 
cặp ( xột về cấu tạo)
=> b. Phộp liệt kờ tăng tiến 
(xột về ý nghĩa) Bài tập trắc nghiệm
1. Liệt kờ là gỡ?
A. Là việc kể ra hàng loạt sự vật, hiện 
tượng.
B. Là việc sắp xếp từ, cụm từ nhằm diễn tả 
sự phong phỳ của đời sống tư tưởng, tỡnh 
cảm.
C. Là sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm 
từ cựng loại để diễn tả được đầy đủ hơn, sõu 
sắc hơn những khớa cạnh khỏc nhaunhau củacủa 
thực tế hay của tư tưởng,tưởng, tỡnhtỡnh cảm. cảm. 
D. Là sự xen kẽ cỏc từ hay cụm từ ĐÚNGnhằm RỒI
thể hiện ý đồ của người viết. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC 
1. Tỡm trong cỏc văn bản đã học một đoạn 
văn và một đoạn thơ cú sử dụng phộp liệt kờ.
2. Chuẩn bị: tỡm hiểu chung vờ̀ văn bản 
hành chớnh.