Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 38: Thành ngữ - Lê Thị Nhật

 CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
 Môn :Ngữ Văn 7
 Giáo viên: Lê Thị Nhật
 Đơn vị : Trường THCS Bình An Thứ 6, ngày 26/10/2018
THÀNH NGỮ
 3 Thứ 6, ngày 26/10/2018 
 Tiếng Việt: Tiết 38 - THÀNH NGỮ
 Ví dụ 1:
 I. THẾ NÀO LÀ THÀNH NGỮ? “Lên thác xuống ghềnh”
 1. Ví dụ: (Sgk/143)
 2. Nhận xét :
 “lên thác xuống ghềnh”
→ Cụm từ có cấu tạo cố định
 Thác
 Ghềnh 
 Nói về sự gian nan, lận đận, vất vả Thứ 6, ngày 26/10/2018 
 Tiếng Việt: Tiết 38 - THÀNH NGỮ
I. THẾ NÀO LÀ THÀNH NGỮ ?
1. Ví dụ: (Sgk/143) - Khái niệm thành ngữ:
 “lên thác xuống ghềnh” Thành ngữ là loại cụm 
→ Là cụm từ có cấu tạo cố từ có cấu tạo cố định, 
 định biểu thị một ý nghĩa 
→ Biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.
 hoàn chỉnh
=> Thành ngữ NHÌN HÌNH ĐOÁN THÀNH NGỮ.
 2. “Nước mắt cá sấu”
Sự gian xảo, giả tạo, giả vờ tốt bụng, nhân từ của những kẻ 
xấu. Ví dụ 3: Giải thích nghĩa của các thành ngữ sau
 1. Mưa to gió lớn: Mưa rất to kèm theo gió Nghĩa 
 mạnh, dữ dội. đen
 2. Lên thác xuống ghềnh: Gian nan, vất vả ẩn dụ 
 3. Nhanh như chớp: Rất nhanh. So sánh Nghĩa 
 hàm 
 ẩn 
4. Ruột để ngoài da: Lành tính, không để Nói quá
 bụng. Thứ 6, ngày 26/10/2018 
 Tiếng Việt: Tiết 38 - THÀNH NGỮ
I. THẾ NÀO LÀ THÀNH NGỮ? Tìm biến thể của thành ngữ 
1. Ví dụ: (Sgk/143) sau ?
 “lên thác xuống ghềnh” Đứng núi này trông núi nọ
→ Cấu tạo cố định
 Đứng núi này trông núi khác
→ Biểu thị một ý nghĩa 
 hoàn chỉnh Đứng núi nọ trông núi kia
=> Thành ngữ  Chú ý:
 * Nghĩa của thành ngữ: 
 Tuy thành ngữ có cấu tạo cố 
 nghĩa đen hoặc nghĩa hàm 
 định nhưng một số ít thành 
 ẩn.
 ngữ vẫn có thể có những biến 
 (sgk/144)
 2. Ghi nhớ: đổi nhất định.
 * Chú ý: (sgk/ 144) Ví dụ: Xác định vai trò ngữ pháp của thành ngữ trong các câu sau:
a. Thân em vừa trắng lại vừa tròn
 Bảy nổi ba chìm với nước non.
 VN
 ( Hồ Xuân Hương)
b.Tre già măng mọc là một quy luật tất yếu.
 CN
c. Anh đã nghĩ thương em như thế hay là anh đào giúp cho em 
một cái nghách sang nhà anh, phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa 
nào đến bắt nạt thì em chạy sang Phụ ngữ của CDT
 ( Tô Hoài )
d. Bạn Huân chạy “chậm như rùa”.
 Phụ ngữ của CĐT Câu dùng thành ngữ Câu không dùng thành ngữ
Thân em vừa trắng lại vừa tròn Thân em vừa trắng lại vừa 
Bảy nổi ba chìm với nước non. tròn lênh đênh, trôi nổi với 
 nước non.
 Nước non lận đận một mình Nước non lận đận một mình
 Thân cò lên thác xuống ghềnh Thân cò gian nan, vất vả, nổi 
 bấy nay. trôi gặp nhiều nguy hiểm bấy 
 nay.
 Câu có sử dụng thành: cô đọng, hàm súc, gợi liên 
 tưởng, tính hình tượng, tính biểu cảm cao. Thứ 6, ngày 26/10/2018 
 Tiếng Việt: Tiết 38 - THÀNH NGỮ
 I. THẾ NÀO LÀ THÀNH NGỮ?
 II. SỬ DỤNG THÀNH NGỮ:
 III. LUYỆN TẬP:
 Bài tập 1 (SGK/145) ĐÁP ÁN
1. Sơn hào hải vị a. Rất khỏe
 b. Những món ăn ngon, quý 
2. Nem công chả hiếm ở trên rừng, dưới biển.
phượng
 c. Những món ăn ngon, được 
3. Khỏe như voi trình bày đẹp. 
 4. Tứ cố vô thân d. Chỉ người già, tóc đã bạc, da 
 đã nổi đồi mồi.
5. Da mồi tóc sương e. Đơn độc, không có họ hàng, 
 người thân thích TRUYỆN NGỤ NGÔN ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG
1
 3
2
 4 Bài tập 4: Sưu tầm và giải nghĩa thành ngữ chưa 
 có trong SGK :
 25 Dặn dò
- Học thuộc ghi nhớ
- Làm các bài tập còn lại: bài 2 (sgk/ 145)
- Sưu tầm thêm thành ngữ chưa có trong SGK.
- Chuẩn bị bài: Cách làm bài văn biểu cảm về 
tác phẩm văn học.