Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 58: Ánh trăng - Bùi Thị Lợi

 PHÒNG GD&ĐT DẦU TIẾNG
 TỔ NGHIỆP VỤ BỘ MÔN NGỮ VĂN
 NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ TIẾT THAO GIẢNG
 MÔN: NGỮ VĂN 9
 GV: BÙI THỊ LỢI Kiểm tra bài cũ
1/ Nhân vật trữ tình trong bài thơ Bếp lửa là:
A.Người bà B. Người cháu
C. Người mẹ D. Người bố.
2/ Mạch hồi tưởng của nhân vật trữ tình trong bài 
 thơ được bắt đầu từ hình ảnh nào?
A.Hình ảnh người bà B. Hình ảnh người cháu
C. Hình ảnh làng xóm D. Hình ảnh bếp lửa. Kiểm tra bài cũ
4/ Hình tượng bếp lửa có ý nghĩa tượng trưng là:
A. Hình ảnh thật của bếp lửa mà ngày ngày người bà nhen 
lửa nấu cơm.
B. Ngọn lửa tình yêu, ngọn lửa niềm tin, ngọn lửa bất diệt 
của tình bà cháu, tình quê hương đất nước.
C. Nơi bà nhóm lên tình cảm khát vọng cho người cháu.
D. Bao gồm B và C. Cuộc sống đổi thay Tiết 58: Ánh trăng
 Nguyễn Duy
I. Tìm hiểu chung:
 1.Tác giả: sgk/156
 2.Tác phẩm:
 - Sáng tác năm 1978 
( 3 năm sau ngày giải phóng 
 miền Nam).
 - ?In Em trong hãy tập nêuthơ cùngnhững tên của 
 hiểuông. biết của em về tác 
 - Tácgiả Nguyễnphẩm đạt Duy? giải A của hội 
 nhà văn Việt Nam (1984) Tiết 58 Ánh trăng
 Nguyễn Duy
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm: Tiết 58 Ánh trăng
 Nguyễn Duy
I. Tìm hiểu chung:
 1. Tác giả:
 2. Tác phẩm:
- Tri kỉ: trăng và người trở thành 
đôi bạn thân thiết.
- Người dưng: người không quen 
biết.
- buyn-đinh: toà nhà cao, nhiều 
tầng, hiện đại Tiết 58 Ánh trăng
 Nguyễn Duy
 2.Vầng trăng hiện tại
I. Tìm hiểu chung 
 chung: Từ hồi về thành phố
 1. Tác giả: quen ánh điện cửa gương
 2. Tác phẩm: vầng trăng đi qua ngõ
 3. Bố cục: 
 như người dưng qua đường
 ba phần
- Phần 2: 2 khổ tiếp 
 theo. Thình lình đèn điện tắt
-> Vầng trăng trong phòng buyn-đinh tối om
 hiện tại.
 vội bật tung cửa sổ
 đột ngột vầng trăng tròn Tiết 58 Ánh trăng
 Nguyễn Duy
I. Tìm hiểu chung: HồiHồi nhỏnhỏ sốngsống vớivớivới đồngđồng
II. Tìm hiểu văn bản:
1/ Vầng trăng trong quá vớivới sôngsông rồi với bểbể
khứ: hồi chiến tranh ở rừng
 a/ Hồi nhỏ:
“Sống với đồng, sông, vầng trăng thành tri kỉ
bể.” → Điệp từ
 ➔ Nhấn mạnh tình cảm gắn 
-> Điệp từ: “với” -> Vầng bó sâu sắc giữa con người và 
 Vầng trăng xuất hiện ở 
trăng gắn bó với tuổi thơ. vầng trăng.
 đâu và vào những thời 
 điểm nào trong quá khứ? Tiết 58 Ánh trăng
 Nguyễn Duy
 I. Tìm hiểu chung: - Hồi nhỏ: đồng, sông, bể
 II. Tìm hiểu văn bản:
 - Hồi chiến tranh: rừng
 1/ Vầng trăng trong quá 
 khứ:
 Vầng trăng đã có mặt trong 
 những thời điểm khó quên 
 của đời người.
 Em có nhận xét gì về sự có 
 mặt của vầng trăng ở những 
 thời điểm này? Tiết 58 Ánh trăng
 Nguyễn Duy
 I. Tìm hiểu chung:
 II.Tìm hiểu văn bản:
 1/Vầng trăng trong quá * Vầng trăng tượng trưng cho 
 khứ: quá khứ đẹp đẽ và ân tình, gắn 
 với gian lao, hạnh phúc của mỗi 
 người và đất nước.
 => Vầng trăng trở thành 
 biểu tượng của quá khứ 
 nghĩa tình.
 Vậy, vầng trăng tượng 
 trưng cho điều gì trong 
 quá khứ của con người? Ánh trăng
 Tiết 58
I. Tìm hiểu chung: Nguyễn Duy
II. Tìm hiểu văn bản:
 Từ hồi về thành phố
1/ Vầng trăng trong quá 
 quen ánh điện cửa gương
khứ:
2/ Vầng trăng trong hiện 
tại:
 “ánh điện, cửa gương”
-> Sự thay đổi môi trường 
sống. Tiết 58: ÁNH TRĂNG
 Nguyễn Duy
 ? Theo em, vì sao có sự xa lạ và 
 cách biệt này?
-Vì không gian cách biệt: làng quê - núi rừng – thành phố
-Vì thời gian cách biệt: tuổi thơ - người lính – công chức
- Vì điều kiện sống cách biệt ở đô thị: khép kín, chật hẹp Tiết 58 Ánh trăng
I. Tìm hiểu chung:
II.Tìm hiểu văn bản: Nguyễn Duy
1/ Vầng trăng trong quá Thình lình đèn điện tắt
khứ: phòng buyn-đinh tối om
2/ Vầng trăng trong hiện 
tại: vội bật tung cửa sổ
 “ Thình lình, điện tắt đột ngột vầng trăng tròn
 đột ngột,trăng tròn”
-> Dùng động từ 
mạnh,tính từ gợi tả.
➔ Diễn tả sự bất ngờ, 
đột ngột của con người 
khi gặp lại vầng trăng. ViÖc dïng c¸c ®éng tõ, tÝnh tõ 
 nh vËy cã t¸c dông g×? Tiết 58 Ánh trăng
 Nguyễn Duy
I. Tìm hiểu chung: => Vầng trăng tượng trưng cho 
II.Tìm hiểu văn bản: quá khứ đẹp đẽ, ân tình, gắn với 
1/ Vầng trăng trong hạnh phúc, gian lao của mỗi con 
quá khứ: người và đất nước.
2/ Vầng trăng trong 
hiện tại: * Cuộc sống hiện đại dễ khiến 
 người ta lãng quên những giá trị 
=> Sự xuất hiện của cao đẹp trong quá khứ.
vầng trăng gợi bao kỉ Theo em, từ sự xa lạ giữa 
niệm nghĩa tình. người và trăng ấy, nhà thơ 
 muốn nói với chúng ta điều 
 gì? Tiết 58 Ánh trăng
 Nguyễn Duy
I. Tìm hiểu chung: Ngửa mặt lên nhìn mặt
II.Tìm hiểu văn bản:
1/ Vầng trăng trong có cái gì rưng rưng 
quá khứ: như là đồng là bể
2/ Vầng trăng trong 
hiện tại: như là sông là rừng
3/ Suy ngẫm của tác 
giả: Cảm xúc xao xuyến, gợi nhớ,
 gợi thương về những kỉ niệm
-“ có cái gì rưng rưng, 
 Cảmquá xúc khứ rưng tốt đẹp, rưng về mộtcho thời 
là đồng, là bể, là sông, là 
 thấy gianđiều khó gì đãđang qua diễn ra 
rừng”
 trong tâm hồn con người? Tiết 58 Ánh trăng
 Nguyễn Duy
I. Tìm hiểu chung: * Quá khứ đẹp đẽ, ân tình, gắn với 
II.Tìm hiểu văn bản: hạnh phúc, gian lao của mỗi con 
1/ Vầng trăng trong người và đất nước.
quá khứ:
2/ Vầng trăng trong * Cuộc sống hiện đại dễ khiến 
hiện tại: người ta lãng quên những giá trị 
3/ Suy ngẫm của tác cao đẹp trong quá khứ.
giả: * Mỗi chúng ta hãy biết trân trọng, 
 giữ gìn những vẻ đẹp, những giá trị 
 truyền thống. Lãng quên quá khứ 
 là con người phản bội lại chính 
 mình. Tiết 58 Ánh trăng
 Nguyễn Duy
I. Tìm hiểu chung: * Quá khứ đẹp đẽ, ân tình, gắn với 
II.Tìm hiểu văn bản: hạnh phúc, gian lao của mỗi con 
1/ Vầng trăng trong người và đất nước.
quá khứ:
2/ Vầng trăng trong * Cuộc sống hiện đại dễ khiến 
hiện tại: người ta lãng quên những giá trị 
3/ Suy ngẫm của tác cao đẹp trong quá khứ.
giả: * Mỗi chúng ta hãy biết trân trọng, 
 giữ gìn những vẻ đẹp, những giá trị 
 truyềnVậy, trong thống sự. Lãngsuy tư quên của quá khứ 
 làmình, con tácngười giả phảnmuốn bội nói lại chính 
 mìnhvới chúng. ta ý nghĩa nào? III. TỔNG KẾT.
 1/Nghệ thuật
 - Bài thơ kết hợp giữa tự sự và trữ tình.
- Giọng điệu tâm tình, tự nhiên... khi ngân nga, tha thiết, khi trầm 
 lắng, suy tư.
- Thể thơ năm chữ, gieo vần cách với tiết tấu nhịp nhàng, mỗi khổ 
 thơ được viết liền mạch như một câu, tạo sức truyền cảm dễ 
 thuộc,dễ nhớ.
 2/ Nội dung
 Bài thơ như một lời tự nhắc nhở chính mình, có ý nghĩa 
 nhắc nhở, củng cố ở người đọc thái độ sống “uống nước 
 nhớ nguồn”, “ân nghĩa thủy chung” cùng quá khứ. Luyện tập
1/ Nhận định nào sau đây phù hợp với ý nghĩa 
 của hình ảnh vầng trăng trong bài thơ?
A. Biểu tượng của thiên nhiên hồn nhiên tươi 
 mát
B. Biểu tượng của vẻ đẹp bình dị, vĩnh hằng 
 của đời sống
C. Biểu tượng của sự hồn nhiên trong sáng 
 của tuổi thơ
D. Biểu tượng của quá khứ nghĩa tình.
 Quá khứ 
 Tình nghĩa Ngỡ không 
 tri kỉ bao giờ quên 
 Hiện tại 
 Vầng trăng Vô tình 
TRĂNG NGƯỜI 
 tròn lãng quên 
 Suy ngẫm 
 Tròn vành vạnh Giật mình
 Im phăng phắc
 →Thủy chung, → tự hoàn 
 vị tha thiện 
 Tự nhắc nhở mình và củng cố ở người đọc thái độ sống 
 “uống nước nhớ nguồn” CHÂ
 N T
 HÀ
 N
 H
 C
 Ả
 M
 Ơ
 N
 T
 H
 Ầ
 Y
 C
 Ô
 V
 À
 C
 Á
 C
 E
 M
 !