Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Bài 48: Mắt

 Bài 48 : MẮT Khi học môn Sinh học ở lớp 8, ta đã biết mắt có nhiều bộ phận.
Về phương diện quang học mắt có hai bộ phận quan trọng: 
Thể thủy tinh và màng lưới (võng mạc) I/ Cấu tạo của mắt . 
 1/ Cấu tạo:
 2/ So sánh mắt và máy ảnh :
C1 :Nêu những điểm giống nhau về cấu tạo giữa con mắt và máy 
ảnh . 
Thể thủy tinh đóng vai trò như bộ phận nào trong máy ảnh ? Phim 
trong máy ảnh đóng vai trò như bộ phận nào trong con mắt Thể thủy tinh Màng lưới
2. So sánh mắt và máy ảnh:
 C1 - Thể thủy tinh đóng vai trò 
 như vật kính trong máy ảnh.
 - Phim trong máy ảnh đóng vai 
 trò như màng lưới trong mắt.
? Cấu tạo của mắt và máy ảnh có gì khác nhau? II. Sự điều tiết của mắt:
 Tại- Khi sao nhìn các vậtvật ởở cáccác vịvị trítrí kháckhác nhaunhau thìnhưng cơ vòng co 
 mắtgiãn ta làm vẫn cho nhìn thể thấy thủy rõ? tinh phồng lên hoặc dẹt xuống, 
 làm thay đổi tiêu cự của thể thủy tinh sao cho ảnh 
 hiện rõ neùt trên maøng löôùi. 
 Sự- Söï điều ñieàu tiết tieát của cuûa mắt maét là gì là ? sự thay đổi tiêu cự của thể 
 thuỷ tinh để ảnh hiện rõ nét trên màng lưới.
 Sự điều tiết của mắt xảy ra hoàn toàn tự nhiên. III. Điểm cực cận và điểm cực viễn.
 1. Điểm cực viễn. 2. Điểm cực cận
 - Là điểm xa mắt nhất mà ta - Là điểm gần mắt nhất mà ta 
 Điểm cực viễn là gì? Điểm cực cận là gì?
 có thể nhìn rõ được khi có thể nhìn rõ được.
 không điều tiết.
 - KhoảngKhoảng cách cực từ cậnmắt đếnlà gì? điểm 
 - Khoảng cách từ mắt đến cực cận gọi là khoảng cực cận.
 điểmKhoảng cực viễn cực gọi viễn là khoảnglà gì? 
 cực viễn. -Mắt Mắt có điều trạng tiết mạnhthái như nhất thế nên nào 
 Điểm cực viễn chóngkhi nhìn mỏi vật mắt. ở điểm cực cận? 
Cv Điểm cực cận
 CC 
 Khoảng CC 
 Khoảng CV III. Điểm cực cận và điểm cực viễn.
 Thực ra, nếu mắt đã nhìn rõ 
 cácĐối vật với bảngcách thị lựcmắt SGK/129, từ 5m, đặt 6m 
 trởmắt lên cách thì bảng sẽ nhìnthị lực rõ5m cácvà nhìn vật ở 
 rấtdòng xa. thứ Vì 2 vậy,từ trên trong xuống đểngành kiểm y 
 tra mắt có tốt không.
 tế, đểC4 thử mắt người ta dùng 
 bảng thị lực.
 Đặt mắt cách bảng thị lực 5m và 
 nhìn dòng thứ 10 từ trên xuống 
 thì ta sẽ kiểm tra mắt có tốt hay 
 không. IV. Vận dụng:
 Khi nhìn một vật ở điểm cực viễn thì tiêu cự của thể thủy 
 C6 tinh sẽ dài hay ngắn nhất ? Khi nhìn một vật ở điểm cực 
 cận thì tiêu cự của thể thủy tinh sẽ dài hay ngắn nhất ? 
 - Khi nhìn một 
vật ở điểm cực F1
cận thì tiêu cự 
 - Khi nhìn một 
của thể thủy cc
 vật ở điểm cực 
tinh sẽ ngắn 
 viễn thì tiêu cự 
nhất.
 của thể thủy 
 F2 tinh sẽ dài 
 cv nhất. Bµi tập: H·y ghÐp mçi phÇn a),b),c),d) víi mçi phÇn 1,2,3,4 ®Ó 
thµnh c©u so s¸nh
 a)ThÊu kÝnh thêng lµm b»ng 1) Cßn thÓ thuû tinh chØ cã tiªu 
 thuû tinh cù cì 2 cm
 b) Mçi thÊu kÝnh cã tiªu cù 2) Cßn muèn cho ¶nh hiÖn trªn 
 kh«ng thay ®æi ®îc mµng líi cè ®Þnh,m¾t ph¶i ®iÒu 
 tiÕt ®Ó thay ®æi tiªu cù cña thÓ 
 thuû tinh
 c)C¸c thÊu kÝnh cã thÓ cã tiªu 3) Cßn thÓ thuû tinh ®îc cÊu t¹o 
 cù kh¸c nhau bëi mét chÊt trong suèt vµ mÒm
 d) Muèn høng ¶nh thËt cho bëi 4) Cßn thÓ thuû tinh cã tiªu cù 
 thÊu kÝnh ngêi ta di chuyÓn mµn cã thÓ thay ®æi ®îc
 ¶nh sau th¸u kÝnh
 a – 3; b – 4; c – 1; d - 2 em chö
 eå a
 h
 t b
 ù i
 e
 o
 á
 t 1. Nếu đặt vật gần mắt hơn điểm cực cận của mắt 
C
 thì ta vẫn thấy vật nhưng không nhìn rõ vật.
2. Ảnh của các vật trên màng lưới thì ngược chiều với vật, 
 nhưng ta vẫn không thấy vật bị lộn ngược. Đó là do sự 
 sắp xếp của các chùm dây thần kinh từ mắt lên não.
3. Trong mắt, trước thể thủy Lòng đen
 tinh có một màn chắn 
 sáng gọi là lòng đen. Giữa 
 lòng đen có một lỗ nhỏ 
 gọi là con ngươi. Đường 
 kính của con ngươi thay 
 đổi tự động: ở ngoài 
 nắng, con ngươi khép nhỏ 
 lại; vào trong tối nó mở Con ngươi
 rộng ra. MẮT
I. CẤU TẠO MẮT:
 1. Cấu tạo : Hai boä phaän quan troïng cuûa maét laø theå thuûy tinh vaø maøng löôùi.
 - Thể thuỷ tinh là một TKHTbaèng moät chaát trong suoát vaø meàm,deã daøng phoàng 
leân hoaëc deït xuoáng laøm cho tiêu cự thay đổi .
 -Màng lưới: Là một màng ở đáy mắt, tại đó ảnh của vật thu ñöôïc hiện lên rõ nét.
 2. So sánh mắt và máy ảnh :
 - Thể thủy tinh đóng vai trò như vật kính trong máy ảnh.
 - Phim trong máy ảnh đóng vai trò như màng lưới trong mắt.
II. SỰ ĐIỀU TIẾT:
 - Sự điều tiết của mắt là sự thay đổi tiêu cự của thể thuỷ tinh để hình ảnh được rõ 
nét trên màng lưới.
 - Khi mắt nhìn các vật ở xa, tiêu cự của thể thủy tinh dài.
 - Khi mắt nhìn các vật ở gần, tiêu cự của thể thủy tinh ngắn.
III. ĐIỂM CỰC CẬN VÀ ĐIỂM CỰC VIỄN:
 - Ñieåm cöïc vieãn (C v) laø điểm xa mắt nhất mà ta có thể nhìn rõ được khi không 
điều tiết.
 - Ñieåm cöïc caän ( C c) laø điểm gần mắt nhất mà ta có thể nhìn rõ được.