Đề kiểm tra phần thơ môn Ngữ văn Lớp 9 (Có đáp án)

 ĐỀ KIỂM TRA PHẦN THƠ 9
 Đề 1
Câu 1:2.0 điểm
Trong bài thơ “Viếng lăng Bác, tác giả Viễn Phương đã viết hai câu thơ có sử dụng 
hình ảnh mặt trời.
 Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
 Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
 Nêu cảm nhận của em về hình ảnh đó. 
Câu 2: 1.0 điểm
Ý nghĩa nhan đề bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”
Câu 3: 2.0 điểm
 Trong 4 câu thơ cuối bài thơ “Nói với con”, người cha nhắc nhở người con về 
những đức tính cao đẹp của “người đồng mình” . Đó là những đức tính gì?
 “Con ơi tuy thô sơ da thịt
 Lên đường
 Không bao giờ nhỏ bé được
 Nghe con”
Câu 4: 5.0 điểm
Đọc câu thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
 “Ta làm con chim hót”
a. Chép lại chính xác 7 câu thơ tiếp theo: 1.0 điểm
b. Nêu cảm nhận của em về ước nguyện sống cao đẹp của tác giả trong đoạn thơ 
trên. 4.0 điểm. d.(1.0 điểm) Suy nghĩ của em về vẻ đẹp tâm hồn của ngưởi đồng mình được thể 
 hiện qua đoạn trích trên. Trình bày trong một đoạn văn khoảng 6 câu.
 Câu 2: (2.0 điểm) Nêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” – Thanh 
 Hải và “Viếng lăng Bác” – Viễn Phương.
 Câu 3:(4.0 điểm)
Viết một bài văn ngắn nêu cảm nhận của em về vẻ đẹp của khổ thơ sau:
 “Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
 Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
 Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
 Mà sao nghe nhói ở trong tim”
 (Trích “Viếng lăng Bác”, Viễn Phương – Ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo 
dục)
 ĐỀ 4
Câu 1: (4 điểm)
 a. Chép lại khổ thơ thứ hai bài “ Viếng lăng Bác”của Viễn Phương(0.5 đ)
 b. Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào? (0.5 đ)
 c. Em hãy viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về khổ thơ trên? (3 đ)
Câu 2: (3 điểm)
 a. Chép lại khổ thơ đầu bài “ Mùa xuân nho nhỏ”của Thanh Hải. (0.5 đ)
 b. Cho biết vài nét về tác giả Thanh Hải. ( 1 đ)
 c. Trình bày nội dung và nghệ thuật của khổ thơ trên? ( 1.5 đ)
Câu 3: (3 điểm)
 Đọc khổ thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
 “ Vẫn còn bao nhiêu nắng 
 Đã vơi dần cơn mưa
 Sấm cũng bớt bất ngờ
 Trên hàng cây đứng tuổi”.
 a. Hãy chỉ ra tính ẩn dụ của hai hình ảnh “ sấm” và “ hàng cây đứng tuổi” ? (1 
 đ)
Viết đoạn văn khoảng ( 8-10) câu nêu cảm nhận của em về đoạn thơ trên? (2 đ) ĐÁP ÁN ĐỀ 1
Câu 1: 2.0 điểm 
Trong bài thơ “Viếng lăng Bác”, tác giả Viễn Phương đã viết hai câu thơ có sử 
dụng hình ảnh mặt trời. Nêu cảm nhận của em về hình ảnh đó.
 Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
 Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
 - Câu thơ thể hiện niềm tôn trọng, thành kính của tác giả, cũng như là của dân tộc 
đối với Bác.
 - Câu thơ có 2 hình ảnh mặt trời: một mặt trời thực tế trong cuộc sống, một mặt 
trời mang ý nghĩa ẩn dụ.
 + Mặt trời thực tế: mặt trời đi qua trên lăng trong câu thơ thứ nhất. Đây là hình 
ảnh mặt trời tự nhiên, mang ánh sáng, sự sống đến cho muôn loài. Nghệ thuật nhân 
hóa “đi”, “thấy” chan chứa niềm tôn kính. 1.0 điểm
 + Mặt trời trong lăng: hình ảnh ẩn dụ cho Bác Hồ - người mang lại ánh sáng, 
ấm no, xua tan đêm trường nô lệ cho dân tộc Việt Nam 1.0 điểm
Câu 2: Ý nghĩa nhan đề bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” 1.0 điểm
 Nhan đề của bài thơ cũng tạo nên sáng tạo đó là phát hiện mới mẻ của ông. Bài 
thơ cũng thể hiện quan điểm thống nhất giữa cái riêng và cái chung, giữa cái cá 
nhân và cái cộng đồng. Ngoài ra, bài thơ Mùa xuân nho nhỏ là hình ảnh ẩn dụ còn 
nói lên mong ước cháy bỏng của tác giả Thanh Hải đó là ông muốn thật tốt sống 
cống hiến bằng sức sống tươi trẻ, mong muốn được cống hiến những gì tốt đẹp 
nhất cho mùa xuân của đất trời và đất nước ngày càng tươi đẹp.
Câu 3:2.0 điểm
- Những đức tính cao đẹp của “người đồng mình” là:
 + Dễ thương, giàu tình cảm.
 + Thủy chung, gắn bó với quê hương. HS nêu được các ý cơ bản sau:
 - 2 đoạn thơ thể hiện ước muốn của tác giả được cống hiến cho đất nước, dân tộc. 
 - Những điều nguyện hóa thân của tác giả thật đơn sơ và bình dị, nhỏ nhoi và 
chân tình: “con chim hót”, “một nhành hoa”, “một nốt trầm xao xuyến” nghệ 
thuật lặp “Ta làm” thể hiện ước muốn thôi thúc khôn nguôi,
 - Tác giả nguyện hiến dâng cuộc đời mình cho mùa xuân đất nước, góp mùa xuân 
nho nhỏ của mình hòa vào mùa xuân lớn lao của dân tộc. Tác giả nguyện sẽ mãi 
mãi được làm việc, được hi sinh, cống hiến cả tuổi thanh xuân lẫn khi về già, mong 
ước ấy mãi luôn cháy bỏng. 
 ĐÁP ÁN ĐỀ 2
Câu 1: (2điểm).HS nêu được hòan cảnh sáng tác và trình tự mạch cảm xúc của bài 
thơ:
“ Mùa xuân nho nhỏ” 
a- Hòan cảnh sáng tác:Bài thơ được sáng tác vào tháng 11- 1980 , khi nhà thơ 
đang nằm trên giường bệnh – không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời.(0,5đ) 
b.Mạch cảm xúc: mạch cảm xúc được khơi nguồn từ vẻ đẹp của mùa xuân thiên 
nhiên đất trời mở rộng ra với mùa xuân đất nước và cảm xúc lắng đọng vào những 
suy tư, ước nguyện, khát vọng được dâng hiến “mùa xuân nho nhỏ” của mình vào 
mùa xuân lớn của dân tộc của cuộc đời chung. .(1.5đ)
Câu 2:(2 điểm) Hai câu thơ được xây dựng bằng hình ảnh cụ thể mà có tính khái 
quát, hàm chứa ý nghĩa sâu sắc
- Việc đục đá là hiện thực, là khó, đòi hỏi phải có nghị lực, nhưng người đồng 
mình đã làm bằng sự lao động cần cù nhẫn nại hàng ngày, bằng chính sức lực và 
sự bền bỉ của mình ( 1 điểm)
- Chính những đức tính tốt đẹp đó đã làm nên quê hương với truyền thống và 
phong tục tập quán tốt đẹp. Họ yêu qúy và giữ gìn bản sắc văn hóa riêng của dân 
tộc mình ( 1 điểm)
Câu 3: ( 2 điểm)Sự biến đổi của đất trời sang thu được nhà thơ cảm nhận trong hai 
khổ thơ đầu:
 - Hương ổi lan vào không gian, phả vào gió se. Sương đầu thu giăng mắc nhẹ 
nhàng , chuyển động chầm chậm nơi đường thôn, ngõ xóm.
 - Dòng sông trôi một cách chậm chạp ,thanh thản. Những cánh chim bắt đầu vội 
vả ở buổi hoàng hôn. Nét riêng của thời điểm giao mùa được diễn tả thú vị và cảm - So sánh: “Sống như sông như suối” (0.25 điểm)
-> Gợi vẻ đẹp tâm hồn và ý chí của người đồng mình. Gian khó là thế, họ vẫn tràn 
đầy sinh lực, tâm hồn lãng mạn, khoáng đạt như hình ảnh đại ngàn của sông núi. 
Tình cảm của họ trong trẻo, dạt dào như dòng suối, con sông trước niềm tin yêu 
cuộc sống, tin yêu con người. (0.25 điểm)
 - Tương phản: “Lênxuống” (0.25 điểm)
-> Nhấn mạnh nỗi khó nhọc trong cuộc sống đói nghèo, khó khăn, cực nhọc của 
người đồng mình. (0.25 điểm)
d. 
 - Hình thức: (0.5 điểm)
+ Viết đúng hình thức trình bày đoạn văn.
+ Câu chủ đề, đủ số lượng câu.
+ Diễn đạt mạch lạc, đúng chính tả, đúng ngữ pháp.
 - Nội dung: (0.5 điểm)
+ Người đồng mình biết lo toan và giàu mơ ước.
+ Người đồng mình dù sống trong nghèo khổ, gian nan vẫn thủy chung gắn bó với 
quê hương, cội nguồn.
*** Lưu ý: Học sinh có thể diễn đạt bằng nhiều cách, chỉ cần đúng ý vẫn đạt trọn 
điểm
Câu 2: (2.0 điểm)
- Hoàn cảnh sáng tác bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” – Thanh Hải: Bài thơ 
viết vào tháng 11-1980 trong hoàn cảnh đất nức đã thống nhất, đang xây dựng cuộc 
sống mới nhưng còn vô vàn khó khăn gian khổ, thử thách, không đầy một tháng 
trước khi nhà thơ qua đời. Bài thơ như một lời tâm niệm chân thành, gửi gắm tha 
thiết của nhà thơ để lại với đời. (1.0 điểm)
- Hoàn cảnh sáng tác bài thơ “Viếng lăng Bác” – Viễn Phương: Bài thơ 
được viết vào tháng 4 năm 1976, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ kết thúc thắng 
lợi, đất nước nước thống nhất, lăng Bác Hồ mới được khánh thành, Viễn phương ra 
Bắc thăm Bác, nhà thơ đã viết bài thơ này và được in trong tập “Như mây mùa 
xuân” năm 1978. (1.0 điểm)
Câu 3:(4.0 điểm)
- Hình thức: (0.5 điểm)
+ Viết đúng hình thức một bài văn ngắn.
+ Diễn đạt mạch lạc, đúng chính tả, đúng ngữ pháp.
- Nội dung: Cảm nhận về vẻ đẹp của khổ thơ. - Thanh Hải (1930-1980) tên khai sinh là Phạm Bá Ngoãn, quê ở Thừa Thiên 
Huế(0.25 đ)
 - Ông hoạt động văn nghệ từ cuối những năm kháng chiến chống Pháp.(0.25 
 đ)
 - Trong thời kì kháng chiến chống Mỹ, ông ở lại quê hương hoạt động và là 
một trong những cây bút có công xây dựng nền văn học cách mạng ờ miền Nam từ 
những ngày đầu. (0.5 đ)
 c. Nội dung và nghệ thuật của khổ thơ. (1.5 đ)
 - Tín hiệu của mùa xuân: Dòng sông xanh, bông hoa tím biếc, chim chiền 
chiện hót vang trời.
 + Đảo ngữ, hình ảnh tượng trưng, màu sắc, âm thanh gợi tả.
 Sức sống của mùa xuân thiên nhiên.
 - “ Từng giọt long lanh rơi
 Tôi đưa tay tôi hứng”
 + Từ láy “ long lanh”, điệp ngữ “ tôi”, chuyển đổi cảm giác.
 Nhà thơ say sưa ngây ngất trước cảnh đất trời vào xuân.
Câu 3: (3 điểm)
 a. Tính ẩn dụ của hai hình ảnh:
 - “ Sấm” : Hiện tượng tự nhiên, ẩn dụ cho những giông bão, thăng trầm của 
cuộc đời. (0.5 đ)
 - “ Hàng cây đứng tuổi”: Hàng cây đi qua cùng năm tháng, ẩn dụ cho lớp 
người trải qua nhiều thăng trầm của cuộc sống.(0.5 đ)
 b. HS viết đoạn văn cảm nhận.
 - Vẻ đẹp của sự giao mùa, của tâm hồn con người giao cảm với thiên nhiên.
 - Những tia nắng hạ vẫn còn, cơn mưa ồ ạt cũng vơi dần đi. Nắng- mưa là hai 
hình ảnh tương phản chuyển giao của dất trời .
 - Hình ảnh ẩn dụ ở hai câu thơ cuối.
 + Ý nghĩa tả thực.
 + Ý nghĩa ẩn dụ.
 ĐÁP ÁN ĐỀ 5
Câu 1:(2 điểm)
a.-Đoạn thơ được viết theo thể thơ năm chữ.
 -Phương thức biểu đạt: biểu cảm.
b. HS chỉ và nêu được tác dụng của một biện pháp tu từ có trong đoạn thơ:
-Phép điệp ngữ: ta làm,dù là.Tác dụng : góp phần khẳng định tình cảm và trách