Đề kiểm tra phần truyện môn Ngữ văn Lớp 9

 ĐỀ KIỂM TRA PHẦN TRUYỆN 9
 ĐỀ 1
Câu 1: 1.0 điểm 
Trong truyện ngắn Bến quê, thông qua nhân vật Nhĩ, nhà văn muốn gửi gắm những 
thông điệp nào?
Câu 2: 2.0 điểm
Giải thích ý nghĩa nhan đề truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê.
Câu 3:2.0 điểm
 Nêu tính cách nổi bật của nhân vật Phi-líp? Theo em, nhân vật Phi-líp trong 
 truyện ngắn “ Bố của Xi-mông” muốn gửi gắm điều gì đến chúng ta? 
Câu 4: 5.0 điểm
 a. Em có nhận xét như thế nào về nhân vật Phương Định? 3.0 điểm
 b. Từ nhân vật này, em có suy nghĩ gì về lối sống của giới trẻ hiện nay?2.0 
 điểm
 ĐỀ 2
 Câu 1:(2đ) Trong truyện ngắn Bến quê, thông qua nhân vật Nhĩ, nhà văn muốn 
 gửi gắm những thông điệp nào?
Câu 2:(2đ) Giải thích ý nghĩa nhan đề truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê 
Minh Khuê.
Câu 3: (6đ) Cảm nhận của em về nhân vật Phương Định trong đoạn trích Những 
ngôi sao xa xôi – Lê Minh Khuê.
 ĐỀ 3
Câu 1:3.0 điểm
 Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới:
“Tôi là cô gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc 
dày. tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi 
thì các anh lái xe bảo: “Cô có cái nhìn sao mà xa xăm!”.
 Xa đến đâu mặc kệ, nhưng tôi thích ngắm mắt tôi trong gương. Nó dài dài, màu 
nâu, hay nheo lại như chói nắng.” 
a. Đoạn văn trên trích từ tác phẩm nào? Tác giả là ai?
b. Nêu hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm có đoạn trích trên.
c. Truyện được trần thuật từ nhân vật nào? Kể theo ngôi thứ mấy? Việc chọn ngôi 
 kể đó có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung truyện? ĐÁP ÁN ĐỀ 1
Câu 1: 1.0 điểm 
 - Biết nhận ra những vẻ đẹp gần gũi, quý giá của quê hương và gia đình 
 ngay bên cạnh mình.
 - Cẩn thận đừng sa vào những điều vòng vèo hoặc chùng chình trong cuộc 
 đời để rồi không đến được với những giá trị đích thực của cuộc sống.
 - Bài học: biết vượt qua những cám dỗ, vòng vèo để hướng đến giá trị sống 
 đích thực.
Câu 2: 2.0 điểm.
Ý nghĩa nhan đề truyện ngắn:
 - Vừa có ý nghĩa thực lại vừa mang ý nghĩa ẩn dụ:
 + Ý nghĩa thực: Chỉ những ngôi sao trên bầu trời. Dù trong bom đạn chiến 
tranh vẫn ngời sáng. 
 + Ý nghĩa ẩn dụ: Chỉ 3 cô gái trong tổ trinh sát mặt đường anh hùng, không 
ngại hiểm nguy, gian khổ. Đó là những cô gái trẻ trung, lãng mạn, có sức tỏa sáng 
diệu kì. Ánh sáng ấy không phô trương mà phải nhìn ngắm thật lâu để thấy được 
vẻ đẹp của nó. → Nhan đề lãng mạn, giàu chất thơ. 
Câu 3: 2.0 điểm
 - Là người nhân hậu, có tấm lòng độ lượng, vị tha sẵn sàng vượt qua những 
 định kiến hà khắc của XH để cứu vớt cuộc đời của những con người bất hạnh 
 - Qua Phi –líp mọi người cùng nhận ra bài học hãy luôn mở rộng vòng tay 
 để chào đón những cuộc đời lầm lỡ.
Câu 4: 5.0 điểm
 a. Em có nhận xét như thế nào về nhân vật Phương Định? 3.0 điểm
 - Là nhân vật chính của truyện, một nữ thanh niên xung phong đẹp từ ngoại hình 
đến tâm hồn. 
 - Hoàn cảnh, công việc của Phương Định: →Là thế hệ tiêu biểu cho thanh niên thời kỳ kháng chiến chống Mỹ
 b. Từ nhân vật này, em có suy nghĩ gì về lối sống của giới trẻ hiện nay? 2.0 
 điểm.
 - Tuy không sống trong thời kỳ kháng chiến khó khăn nhưng giới trẻ vẫn 
 cố gắng vươn lên để nâng cao trình độ học vấn, trình độ hiểu biết của 
 mình, vẫn hăng hái tham gia vào các phong trào để thử sức mình. 
 - Bên cạnh đó còn 1 số ít thanh niên có lối sống buông thả.
 - Liên hệ thực tế bản thân.
 ĐÁP ÁN ĐỀ 2
Câu 1:(2đ)
 - Biết nhận ra những vẻ đẹp gần gũi, quý giá của quê hương và gia đình ngay bên 
 cạnh mình
 - Cẩn thận đừng sa vào những điều vòng vèo hoặc chùng chình trong cuộc đời để 
 rồi không đến được với những giá trị đích thực của cuộc sống
 Câu 2:(2đ)Ý nghĩa nhan đề truyện ngắn:
 - Vừa có ý nghĩa thực lại vừa mang ý nghĩa ẩn dụ:
 + Ý nghĩa thực: Chỉ những ngôi sao trên bầu trời. Dù trong bom đạn chiến 
 tranh vẫn ngời sáng. (0.5đ)
 + Ý nghĩa ẩn dụ: Chỉ 3 cô gái trong tổ trinh sát mặt đường anh hùng, không 
 ngại hiểm nguy, gian khổ. Đó là những cô gái trẻ trung, lãng mạn, có sức tỏa sáng 
 diệu kì. Ánh sáng ấy không phô trương mà phải nhìn ngắm thật lâu để thấy được 
 vẻ đẹp của nó. (1đ)
 → Nhan đề lãng mạn, giàu chất thơ. (0.5đ)
 Câu 3(6đ)
 Cảm nhận của em về nhân vật Phương Định trong đoạn trích Những ngôi sao xa 
 xôi – Lê Minh Khuê.
 - Là nhân vật chính của truyện, một nữ thanh niên xung phong đẹp từ ngoại hình 
 đến tâm hồn. (0.25đ)
 - Hoàn cảnh, công việc của Phương Định:
 + Là cô thanh niên xung phong sống trên cao điểm giữa khói bụi Trường Sơn 
 và bom đạn hủy diệt của kẻ thù. (0.25đ)
 + Công việc của tổ trinh sát mặt đường là: “Đo khối lượng đất lấp vào hố 
 bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom”. (0.5đ)
 → công việc nguy hiểm nhưng càng ngời sáng sự dũng cảm của cô. (0.5đ) loa kèn”)(0.5 điểm)
 - Tác dụng: Khắc họa vẻ đẹp của cô gái Phương Định xinh đẹp, trong sáng, 
hồn nhiên, mơ mộng.(0.5 điểm)
Câu 2: 7.0 điểm
I. Mở bài(0.5 điểm)
- Giới thiệu truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi là tác phẩm đầu tay của Lê Minh 
Khuê nhà văn nữ chuyên viết về cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ nơi tuyến đường 
Trường Sơn trong những năm chống Mĩ.
- Phương Định là hình tượng tiêu biểu của thế hệ trẻ thời kì kháng chiến chống 
Mỹ.
II. Thân bài
1. Nêu khái quát chung(1.0 điểm)
- Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm Những ngôi sao xa xôi sáng tác vào những năm 
1970 trong thời kì kháng chiến chống Mỹ vô cùng gian khổ, ác liệt.
- Truyện viết về cuộc sống, chiến đấu của ba nữ thanh niên xung phong trên tuyến 
đường Trường Sơn.
- Nêu rõ thực tế, thanh niên miền Bắc lúc bấy giờ khí thế sôi nổi vì miền Nam “Xẻ 
dọc Trường Sơn đi cứu nước - Mà lòng phơi phới dậy tương lai”.
- Phương Định là nhân vật chính xưng tôi kể chuyện, cô cũng là người có nét đẹp 
tiêu biểu của thế hệ trẻ anh hùng nhưng cũng mang những nét đẹp riêng của con 
người đời thường.
2. Phân tích nhân vật Phương Định(4.0 điểm)
- Vẻ đẹp của Phương Định thể hiện qua lý tưởng cách mạng, lòng yêu nước thiết 
tha (từ biệt gia đình, quê hương để vào chiến trường, bất chấp mọi gian khổ, hiểm 
nguy).
- Phẩm chất của thế hệ trẻ trong thời kháng chiến chống Mỹ ngời sáng trong cô: 
dũng cảm, gan dạ, kiên cường:
 + Cô vào chiến trường ba năm, sống ở cao điểm giữa vùng trọng tuyến trên 
tuyến đường Trường Sơn.
 + Công việc nguy hiểm: chạy trên cao điểm ban ngày, hết trận bom phải ra đo hố 
bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom.
- Vẻ đẹp của tinh thần lạc quan thể hiện rõ qua cái nhìn của Phương Định về công 
việc, chiến tranh và cái chết.
- Có tinh thần trách nhiệm với công việc: nhận nhiệm vụ phá bom nguy hiểm như 
một việc làm quen thuộc hàng ngày, hành động chuẩn xác, thuần thục.
→ Sự khốc liệt của chiến tranh đã tôi luyện tâm hồn nhạy cảm yếu đuối của cô trở 
nên bản lĩnh kiên cường của người anh hùng cách mạng.
- Vẻ đẹp tâm hồn trong sáng, mơ mộng:
 + Phương Định nhạy cảm, mơ mộng, hay lãng mạn: có thời học sinh hồn nhiên c. HS viết đoạn văn đảm bao các yêu cầu : (3 đ)
 - Khi phá bom: Không đi khom, cứ đàng hoàng bước-> Lòng dũng cảm của 
cô dược kích thích bởi sự tự trọng.
 - Dùng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom...mình làm quá chậm.
 - Cẩn thận bỏ gói thuốc mìn xuống cái lỗ đã đào...chỗ ẩn nấp của mình.
 - Nép người vào bức tường đất nhìn đồng hồ, tim đập không rõ.
 Miêu tả tâm lí nhân vật, với lời kể, tả chân thực, sinh động.
  Phương Định là một cố gái dũng cảm, giàu lòng yêu tổ quốc.
Câu 2: (3 điểm)
 a. Tón tắt truyện ngắn “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu. (2 đ)
 Nhĩ từng được đi khắp nơi trên trái đất, cuối đời căn bệnh hiểm nghèo buộc chặt 
anh vào giường bệnh, đến nỗi không thể tự mình dịch chuyển lấy vài phân trên 
chiếc giường hẹp kê sát bên cửa sổ. Nhưng chính lúc này, Nhĩ phát hiện ra bãi bồi 
bên kia sông của quê hương mình thật đẹp. Và cũng chính lúc này, anh mới cảm 
nhận hết nỗi vất vả,sự tần tảo, tình yêu thương và đức hi sinh của vợ mình. Nhĩ vô 
cùng khao khát được đặt chân một lần lên bãi bồi bên kia sông Hồng. Anh nhờ đứa 
con trai đi sang bên ấy một lần. Đứa con không hiểu ý bố nên nhận lời một cách 
miễn cưỡng. Trên đường đi, Tuấn sa vào đám chơi cờ thế trên hè phố và đã lỡ 
chuyến đò ngang duy nhất trong ngày.
 b. Tình huống truyện:
 - Nhân vật Nhĩ làm nhiều việc, anh đi khắp mọi nơi, nhưng cuối đời anh lại bị 
bệnh liệt hoan toàn. (0.5 đ)
 - Khi phát hiện vẻ đẹp bên bãi bồi, Nhĩ khao khát muốn đặt chân lên đó. Đành 
nhờ cậu con trai thực hiện, nhưng đứa con không thực hiện được ước mơ của cha, 
mải chơi nên lỡ chuyến đò sang ngang duy nhất trong ngày.(0.5 đ)
Câu 3: (2 điểm) :
Diễn biến tâm trạng của Xi-mông:
 - Khi ở bờ sông:Tâm trạng Xi-mông vô cùng đau khổ, tuyệt vọng.
 - Khi gặp bác Phi- líp:
 + Mắt đẫm lệ.
 + Trả lời bác bằng giọng nghẹn ngào, lời nói đứt quãng.
 Tâm trạng buồn tủi, xấu hổ, bất lực.
 - Khi về nhà:
 + Khát khao có bố càng mãnh liệt. -Lạc quan.
Là người chiến sĩ TNXP kiên cường quả cảm:
-Không hề nao núng ,lung lay tinh thần ,chưa bao giờ có ý định bỏ cuộc dù cuộc 
sống và công việc vô cùng khó khăn,gian khổ,đầy nguy hiểm.
-Yêu công việc,mong muốn được cống hiến : chấp hành sự phân công của tổ 
trưởng nhưng cảm thấy không bằng lòng vì không được trực tiếp quan sát địch 
ném bom-
-Gan dạ,dũng cảm,bình tĩnh trong từng thao tác phá bom ( Phân tích kĩ ý này)
-Có tinh thần trách nhiệm cao,luôn quyết tâm hoàn thành công việc được giao,sẵn 
sàng hi sinh( việc phá bom căng thẳng ,hồi hộp nhưng không phải sợ chết mà lo 
bom có nổ không,lo bị thương vì rất sợ điều trị ở trạm quân y làm khổ mọi người).
->Tác giả đã miêu tả rất chi tiết vẻ đẹp về tâm hồn ,hành động của nhân vật trong 
công việc.Điều đó càng làm cho người đọc thấy rõ hơn vẻ đẹp của những cô gái 
TNXP nói chung và Phương Định nói riêng,Phương Định xứng đáng là đại diện 
cho thế hệ trẻ VN thời chống Mỹ.