Giáo án Hình học Lớp 9 - Tuần 11

 Ngaøy soaïn: 28/ 10/ 2012
 Ngaøy daïy: 01 / 11/ 2012
 TUAÀN 11
 TIEÁT 21 LUYEÄN TAÄP 
 I/MUÏC TIEÄU CAÀN ÑAÏT : 
 1. Kieán thöùc: Cuûng coá caùc kieán thöùc veà söï xaùc ñònh ñöôøng troøn, tính chaát ñoái xöùng caûu ñöôøng troøn.
 2.Kyõ naêng: Reøn luyeän kó naêng veõ hình, suy luaän chöùng minh hình hoïc.
 3.Thaùi ñoä: Giaùo duïc tính caån thaän khi giaûi .
 II) CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH :
 1)Giaùo vieân : thöôùc thaúng, eke, compa 
 2)Hoïc sinh : thöôùc thaúng,compa, eke
 III) TOÅ CHÖÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC : 
 1. Kieåm tra baøi cuõ :
 HS1: + Moät ñöôøng troøn xaùc ñònh khi bieát nhöõng yeáu toá naøo ? 
 + Cho ba ñieåm A, B, C khoâng thaúng haøng. Veõ ñöôøng troøn qua ba ñieåm A, B, C 
 HS2: laøm baøi 3b SGK/100
 2. Baøi môùi : 
 Hoạt động của thầy và trò Nội dung 
Baøi taäp 1 SGK trang 99 Baøi 1 SGK/99
-G: neâu baøi 1 SGK/99
 12 B
 yeâu caàu HS veõ hình ? A
-G: muoán chöùng minh A, B, C, D cuøng naèm treân moät 
ñöôøng troøn ta caàn chöùng minh ñieàu gì ? 5
 +H: OA = OB = OC = OD
-G: vì sao OA = OB = OC = OD ? O
 +H: trong hình chöõ nhaät hai ñöôøng cheùo baèng AC = 13 cm
nhau vaø caét nhau taïi trung ñieåm cuûa moãi ñöôøng D OA = OB = OC = OD = 6,5cmC 
-G: nhaän xeùt Baøi 6 SGK/ 100
-G: haõy tính OA ( = OB = OC = OD) a) H.58 SGK/ 100: coù truïc , taâm ñoái xöùng 
 +H: trình baøy baûng b) H.59 SGK/ 100: coù truïc , khoâng coù taâm 
-G: nhaän xeùt 
 ñoái xöùng 
-G: neâu baøi 6 SGK/ 100 y
 Baøi 7 SGK/ 101
-G: haõy quan saùt H.58 , H.59 SGK/100 vaø traû lôøi ? 
 (1) + (4)
 +H: traû lôøi mieäng O
-G: nhaän xeùt (2) + (6)
-G: haõy tìm ngoaøi thöïc teá moät vaøi hình coù truïc vaø taâm (3) + (5) A x
ñoài xöùng ? Baøi 8 SGK/ 101 C B
 +H: laáy ví duï 
-G: cho HS ñoïc vaø töï laøm baøi 7 SGK/101 ? 
 +H: traû lôøi mieäng 
-G: nhaän xeùt vaø giaûi thích theâm cho HS 
-G: neâu baøi 8 SGK/101 Baøi toaùn: cho ABC ñeàu coù caïnh 3cm, baùn kính 
GV ñöa baûng phuï veõ hình taïm , yeâu caàu HS phaân tích ñöôøng troøn ngaoïi tieáp tam giaùc baèng bao nhieâu ? 
 A
 3
 O
 C
 B H Ngày soạn: 1/ 11/ 2012
 Ngày dạy: 03 /11/ 2012
 Tuần 11
 Tiết 22 ĐƯỜNG KÍNH VÀ DÂY
 I . MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
 1.Kiến thức-HS nắm đường kính là dây lợi nhất trong các dây của đường tròn , nắm được 2 
 định lý về đường kính vuông góc với dây và đường kính đi qua trung điểm của 1 dây không 
 đi qua tâm.
 -HS biết vận dụng các định lý để chứng minh đường kính đi qua trung điểm của 1 dây 
 ,đường kính vuông góc với dây.
 2.Kĩ năng:HS được rèn luyện kĩ năng lập mệnh dề đảo, kĩ năng suy luận và chứng minh
 3.Thái độ: HS tự giác tích cực chủ động trong học tập. 
 II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
 1.Giáo viên: Compa, thước thẳng
 2.Học sinh: Bảng nhóm, compa, thước thẳng, miÕng b×a h×nh trßn
 III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
 1. Kiểm tra bài cũ:
 Vẽ đường tròn ngoại tiếp của tam giác vuông (Aˆ 90O ) Hãy chỉ rõ tâm ,đường kính,và các dây 
 của đường tròn đó ?
 2 Bài mới:
 Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung
Ho¹t ®éng 1: I.So sánh độ dài của đường kính và dây :
GV yêu cầu hs đọc đề bài toán 1.Bài toán (sgk) Giải:
? Đưòng kính có phải là dây của đường tròn a) Trường hợp dây AB là đường kính:AB=2.R
không?
HS: Đưòng kính là dây của đường tròn R R
 A B
GV: Vậy ta cần xét AB trong mấy trường O
hợp?
HS: Hai trường hợp AB là đường kính và 
AB không là đường kính b) Trường hợp dây AB không là đường kính:
GV: Nếu AB là đường kính thì độ dài AB là 
boa nhiêu?
 O
HS: AB = OA + OB = R + R = 2R R
GV: Nếu AB không là đường kính thì dây 
 A
AB có quan hệ thế nào với OA + OB? Tại B
sao? Ta có AB<OA+OB=2R(bất đẳng thức )
HS: AB < OA + OB =2R (theo bất đẳng Vậy :AB 2R
thức tam giác) 2.Định lí 1(SGK)
GV: Từ hai trường hợp trên em có kết luận A
gì về độ dài của dây AB? II.Quan hệ vuông góc 
HS: AB 2R giữa đường kính và dây:
 O
GV: Vậy thì lúc nào thì dây AB lớn nhất . 1.Định lí 2 (SGK)
HS: đọc định lí 1.tr:103 (sgk) D
 GT: C I
 AB
GV vẽ đường tròn (O;R); đường kính AB (O; )
  với dây CD tại I. 2 ; B Ngày soạn: 5/ 11/ 2012
 Ngày dạy: 8/ 11 / 2012
 Tuần 12
 Tiết 23 LIÊN HỆ GIỮA DÂY VÀ KHOẢNG CÁCH 
 TỪ TÂM ĐẾN DÂY
 I.Mục tiêu cần đạt
 1.Kiến thức: Học sinh nắm được các định lí về liên hệ giữa dây và khoảng cách từ tâm đến 
 dây.
 Học sinh vận dung các định lí trên để so sánh độ dài hai dây , so sánh các khoảng cách từ 
 tâm đến dây 
 2.Kĩ năng:Học sinh được rèn luyện tính chính xác trong suy luận và chứng 
 3.Thái độ: HS tự giác tích cực chủ động trong học tập. 
 II.Chuẩn bị của giáo viên và học sinh.
 Giáo viên: Thước thẳng ,com pa ,
 Học sinh: Thước thẳng ,com pa.
 III. Tổ chức hoạt động dạy học
 1. Kiểm tra bài cũ:
 Phát biểu định lí quan hệ vuông góc giữa đường kính và dây
 2. Bài mới:
 Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung
Ho¹t ®éng 1 1.Bài toán
Gv treo bảng phụ ghi đề bài toán và hình vẽ (sgk)
68 trang 104 sgk Áp dụng định lí Pytago vào tam giác vuông 
? Nêu cách tính OH2 +OB2 OHB và OKD ta có:
HS: OHB vuông tại H nên OH2 + HB2 OH2 + HB2 =OB2 =R2 (1)
=OB2 =R2 (Định lí Pytago) OK2 +KD2 =OD2=R2
? Nêu cách tính OK2 = KD2 (2)
HS: OKD vuông tại K nên OK2 +KD2 Từ (1) và (2) suy ra OH2+HB2=OK2+KD2
=OD2=R2 (Định lí Pytago) Chú ý : Kết luận của biểu thức trên vẫn 
? Từ hai kết quả trên hãy suy ra điều cần đúng nếu một dây hoặc hai dây đều là 
chứng minh đường kính
HS: OH2+HB2=OK2+KD2
? Hãy chứng minh phần chú ý
HS: AB là đường kính thì H  O lúc đó 
HB2=R2=OK2+KD2, AB và CD là đường 
kính thì K và H đều  O, lúc đó 
HB2=R2=KD2 2. Liên hệ giữa dây và khoảng cách từ 
? Hãy thực hiện ?1 tâm đến dây:
a). Nếu AB = CD thì HB=HD HB2=KD2 a). Định lí 1( sgk)
 OH2=OK2 OH=OK C
Ho¹t ®éng 2 K
? Hãy phát biểu kết quả trên thành định lí D
 O
HS: Trong một đườnh tròn hai dây bằng R
nhau thì cách đều tâm
Nếu OH =OK thì OH2 = OK2 HB2 = KD2 A H B Ngày soạn: 5/ 11/ 2012
Ngày dạy: 8/ 11 / 2012
Tuần 12
Tiết 24 LUYỆN TẬP
I.Mục tiêu cần đạt
1.Kiến thức: Học sinh nắm được các định lí về liên hệ giữa dây và khoảng cách từ tâm đến 
dây.
Học sinh vận dung các định lí trên để so sánh độ dài hai dây , so sánh các khoảng cách từ 
tâm đến dây 
2.Kĩ năng:Học sinh được rèn luyện tính chính xác trong suy luận và chứng 
3.Thái độ: HS tự giác tích cực chủ động trong học tập. 
II.Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
Giáo viên: Thước thẳng ,com pa , phấn màu
Học sinh: Thước thẳng ,com pa.
III. Các hoạt động dạy học
1. Kiểm tra bài cũ:
Phát biểu định lí quan hệ vuông góc giữa đường kính và dây
2. Bài mới:
 Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung
 Hoạt động 1: Bài 1:
 GV: Đưa ra đề bài Cho (O; ), dây CDAB=H
 HS: Vẽ hình, ghi GTKL của bài H OA, M OB, CM(O)=E,
 GV: Gợi ý hướng giải DM(O)=F
 HS: Thảo luận làm bài tập theo a) MC=MD; b) ME=MF
 nhóm
 HS: Đại diện nhóm thực hiện
 HS: Các nhóm nhận xét
 GV: Nhận xét
 Chứng minh:
 a) ABCD=H HC=HD
 AB là đường trung trực của CD. Điểm M AB 
 MC=MD.
 b) Kẻ OIMC=I, OKMD=K
 Xét MIO và MKO có:
 OMI = OM K ( CMD cân) (1)
 OM  OM (Cạnh huyền) (2)
 Từ (1) và (2) MIO= MKO Tuần 13
 Tiết 25 
 VỊ TRÍ TƯƠNG ĐỐI CỦA ĐƯỜNG THẲNG VÀ 
 ĐƯỜNG TRÒN
 I.Mục tiêu cần đạt
 1.Kiến thức-Học sinh nắm được 3 vị trí tương đối của dường thẳng và dường tròn, các k/n 
 tiếp điểm ,tiếp tuyến, các hệ thức liên hệ các khoảng cách từ tâm đường tròn đến đường 
 thẳng và bán kính đường tròn ứng với từng vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn 
 2.Kĩ năng:-Học sinh biết vận dụng các kiến thức trong bài để nhận bíêt các vị trí tương đối 
 của đường thẳng và đường tròn .
 -Học sinh thấy được 1 số hình ảnh về vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn trong 
 thực tế 
 3.Thái độ: HS tự giác tích cực chủ động trong học tập. 
 II.Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
 Giáo viên: Thước thẳng ,com pa , phấn màu
 Học sinh: Thước thẳng ,com pa.
 III. Các hoạt động dạy học
 1. Kiểm tra bài cũ:
 - Cho đường thẳng a, đường tròn (O;R) .Hãy xác định các vị trí tương đối của a và (O;R)?
 2. Bài mới:
 Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung
Hoạt động 1: Cho (O;R) và đường thẳng a ,gọi d là khoảng 
GV giữ lại các hình vẽ của phần bài cũ cách từ O dến a
và yêu cầu h/s phát hiện các vị trí tương I.Đường thẳng không giao(cắt) 
đối của (O;R) và a? đườngtròn.
HS: Phát hiện ra có 3 vị trí tương đối 1:Số điểm chung:0
?Hãy tìm giao điểm của (O) và a.
HS: Không có điểm chung.
 O
?Hãy so sánh khoảng cách từ (O) đến a.
HS: Do (O) ở ngoài a .Nên H ở bên 
ngoài (O;R).Suy ra :OH>R .Vậy d > R a
 H
 2:Hệ thức giữa d và R
Hoạt động 2: D > R
GV: Hãy tìm giao điểm của (O) và a . II.Đường thẳng cắt đường tròn :
HS: có 2 điểm chung là A và B *Số điểm chung là :2
?Hãy so sánh khoảng cách từ O đến a *Hệ thức giữa d và R
với R. D<R
HS:Do a cắt (O;R) nên H thuộc dây -Đường thẳng a gọi 
AB.Do đó H ở bên trong (O;R) Suy ra là cát tuyến của (O)
OH <R .Hay d <R.
Hoạt động 3: III. Đường thẳng tiếp xúc với đường tròn :
GV: Hãy tìm điểm chung của (O) và a. *Số điểm chung :1
HS: có 1 điểm chung là A. *Hệ thức giữa d với R
GV giới thiệu A là tiếp điểm và A là tiếp d=R Tiết 26
 DẤU HIỆU NHẬN BIẾT 
 TIẾP TUYẾN CỦA ĐƯỜNG TRÒN
 I.Mục tiêu cần đạt
 1.Kiến thức-HS nắm được các dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến của đường tròn
 -HS biết vẽ tiếp tuyến tại 1 điểm của dường tròn,vẽ tiếp tuyến đi qua điểm nằm bên ngoài 
 đường tròn .
 2.Kĩ năng:-HS biết vận dụng các dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến của đường tròn vào các bài 
 tập tính toán và chứng minh .
 -HS thấy được hình ảnh về tiếp tuyến của đường tròn trong thực tế
 3.Thái độ: HS tự giác tích cực chủ động trong học tập. 
 II.Chuẩn bị của giáo viên và học sinh.
 Giáo viên: Thước thẳng ,com pa , phấn màu
 Học sinh: Thước thẳng ,com pa.
 III. Các hoạt động dạy học
 1. Kiểm tra bài cũ:
 Thế nào là tiếp tuyến của 1 đường tròn? Tiếp tuyến của đường tròn có tính chất gì?
 2. Bài mới:
 Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung
Hoạt động 1: I.Dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến của đường 
GV giữ lại hình vẽ của bài cũ tròn:
?Đường thẳng a có là tiếp tuyến của đường Định lí 1(sgk)
tròn (o) không ? Tại sao? C a;C (O) 
HS: Trả lời { aOC 
HS: Nhận xét a là tiếp tuyến của (O)
GV: Nhận xét, đưa ra định lí. ?1
HS: Thực hiện ?.1 Giải :
-C1:Sử dụng định lí dấu hiệu nhận biết 1 C1 :Ta có : 
đường thẳng là 1 tiếp tuyến của đường tròn. BC  AH tại
 H (A; AH )
-C2:Sử dụng định nghĩa tiếp tuyến của A
đường tròn(Đường thẳng tiếp xúc với đường Vậy BC là tiếp tuyến 
tròn d=R) của(A;AH)
 C2:Ta có AH=R B H C
 Vậy BC là tiếp tuyến của 
 (A;AH)
Hoạt động 2:
GV: Yêu cầu h/s đọc đề và thực hiện bước 
 II.Áp dụng: B
phân tích. Bàitoán (sgk)
Giả sử qua A ta đã dựng được 2 tiếp tuyến O
 Giải : M A
AB,AC của (O)
?AB,AC là tiếp tuyến của (O) ta suy ra *Cách dựng: C
được điều gì?Tại sao? -Dựng M là trung 
HS: AB  OB tại Bvà AC  OC tại C(tính chất điểm của OA
của tiếp tuyến) - Dựng (m M ;MO) cắt (O) tại BC
Các tam giác ABO và ACO có OA là cạnh - Dựng các đường thẳng AB,AC ta được các