Giáo án Hóa học Lớp 9 - Bài 44: Rượu etylic

 CHUYÊN ĐỀ:
 TỔ CHỨC SINH HOẠT CHUYÊN MÔN VỀ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP VÀ 
 HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN 
 NĂNG LỰC CỦA HỌC SINH; HƯỚNG DẪN ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI GIỜ 
 DẠY CỦA BỘ MÔN HÓA HỌC TRƯỜNG THCS TRẦN QUANG DIỆU
 A. Thành phần tham dự: Toàn thể giáo viên trong tổ Hóa – Sinh – Thể.
 B. Người được đánh giá giờ dạy: Nguyễn Thị Huyền Thương.
 C. Địa điểm: Phòng máy chiếu.
 D. Lớp dạy: 9D - Trường THCS Trần Quang Diệu - Tiết 1 – Thứ 6 ngày 
 09/03/2018.
 E. Chuẩn bị: 
 * Người được đánh giá: Soạn Giáo án tiết 54 - Bài 44: RƯỢU ETYLIC - 
 môn Hóa học 9, đồ dùng dạy học.
 * Người đánh giá: Phiếu đánh giá mới, hướng dẫn phân tích các tiêu chí đánh 
 giá xếp loại giờ dạy của sở giáo dục Đăk Lăk.
 F. Nội dung:
 1. Cơ sở của chuyên đề:
 Căn cứ Công văn số 141/BGDĐT-GDTrH ngày 12 tháng 01 năm 2015 của 
Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc xây dựng tiêu chí đánh giá xếp loại giờ dạy của giáo 
viên;
 Công văn 5555/BGDĐT-GDTrH ngày 08 tháng 10 năm 2014 của Bộ Giáo 
dục và Đào tạo về hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn của trường trung học/trung tâm 
giáo dục thường xuyên qua mạng;
 Hướng dẫn số 1471/SGDĐT-GDTrH về hướng dẫn xếp loại giờ dạy của giáo 
viên trung học.
 Căn cứ vào nhiệm vụ của năm học 2017 – 2018, tổ Sinh – hóa – thể tổ chức 
chuyên đề: tổ chức sinh hoạt chuyên môn về đổi mới phương pháp và hình thức 
tổ chức dạy học theo định hướng phát triển năng lực của học sinh; hướng dẫn 
đánh giá xếp loại giờ dạy của bộ môn hóa học. 
 2. Mục tiêu tổ chức chuyên đề:
 - Nhăm thực hiện tốt việc đổi mới Phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa 
người học và tinh thần đánh giá, xếp loại giờ dạy mới của công văn Số: 1471/SGDĐT-
GDTrH ngày 20 tháng 10 năm 2017 của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Đăk Lăk
 - Xây dựng một tiết dạy dựa theo các tiêu chí đánh giá nhằm đạt được kết quả tốt 
nhất cho giờ dạy.
 - Truyền tải thông điệp mạnh mẽ tới các đ/c giáo viên nhằm giúp giáo viên tiếp cận 
nhanh chóng với phương pháp dạy học mới cũng như cách thức đánh giá, xếp lợi một giờ 
dạy mới, từ đó tạo nên phong trào mạnh dạn đổi mới phương pháp dạy học để đáp ứng với 
yêu cầu đổi mới của sự nghiệp giáo dục.
 3. Phương pháp thực hiện chuyên đề:
 - Dự giờ thao giảng 1 tiết thuộc môn Hóa họ 9.
 - Tổ chức góp ý, hướng dẫn phân tích đánh giá xếp loại giờ dạy của tiết dự 
theo phiếu đánh giá mới. - Trình bày suy nghĩ ý tưởng, lắng nghe phản hồi tích cực, hợp tác khi làm việc theo 
nhóm.
4. Trọng tâm
- Công thức cấu tạo của ancol etylic và đặc điểm cấu tạo.
- Khái niệm độ rượu.
- Hóa tính và cách điều chế ancol etylic.
II . Chuẩn bị .
1. Giáo viên.
Dụng cụ: Ống nghiệm , đèn cồn,đĩa sứ, Panh, bộ lắp ghép mô hình phân tử 
C2H5OH
Hóa chất: Rượu , natri , iốt, nước cất, cồn 90o 
Khác: Phiếu học tập
2. Học sinh: Đọc trước bài học ở nhà, bảng phụ nhóm
III. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học:
1. Ổn định tổ chức lớp (1’)
- Ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ 
3. Bài mới (1’)
a. Mở bài 
Hợp chất hữu cơ (HCHC) được chia làm mấy loại? Dẫn xuất hidrocacbon gọi là 
HCHC có chứa O, N. Chúng ta vừa học xong phần hidrocacbon, tiếp theo chúng ta 
sẽ nghiên cứu HCHC có chứa O, N.
Trên tay cô có một lọ cồn y tế rất quen thuộc với các em, trong hóa học cồn có tên 
gọi là rượu êtylic, vậy rượu etylic có công thức cấu tạo như thế nào? Nó có những 
tính chất và ứng dụng gì? Để trả lời cho những câu hỏi trên chúng ta cùng tìm hiểu 
nội dung bài học hôm nay Tiết 54 - Bài 44: Rượu Etylic.
GV giới thiệu CTPT của rượu etylic: C2H6O.
Từ CTPT giáo viên yêu cầu HS tính phân tử khối của rượu etylic: 46
b. Phát triển bài
 HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
 Hoạt động 1: Tính chất vật lí (8’)
 GV chia học sinh thành 4 nhóm (ở tiết học 
 trước đã phân công nhiệm vụ) yêu cầu HS 
 hoạt động nhóm hoàn thành phiếu học tập 
 trong 2 phút.
 Gv phát phiếu học tập số 1 Vrượu
 Độ rượu = x 100 
 Vdd rượu
GV chiếu cách pha chế rượu etylic 30o cho HS quan sát cách pha chế rượu etylic 30o
HS quan sát.
GV: Để đo độ rượu một cách nhanh chóng 
trong kĩ thuật người ta dùng dụng cụ đơn 
giản gọi là ‘rượu kế’. (GV chiếu hình ảnh 
‘rượu kế’ )
 Cồn kế thường được cấu tạo bởi một 
 ống thủy tinh Phía trên của bầu là vạch 
 chia độ và phía dưới đáy của bầu là các hạt 
GV: Liên môn môn Vật lí: Dựa vào kiến chì.
thức đã học hãy giải thích nguyên tắc hoạt HS: suy nghĩ, vận dụng kiến thức vật lí đã 
động của ‘rượu kế’ ? học để trả lời câu hỏi.
GV: Trong môn vật lí 8 em đã biết, dựa vào HS: Chú ý lắng nghe
nguyên tắc trọng lực và lực đẩy của chất 
lỏng. Khi thả ‘rượu kế’ vào trong dung 
dịch rượu, độ rượu càng cao,‘rượu kế’ 
càng chìm sâu mà người ta đo được độ 
rượu. 
 Hoạt động 2: Công thức cấu tạo của rượu etylic (7’)
Yêu cầu HS hoạt động nhóm lắp ghép mô HS hoạt động nhóm lắp mô hình 
hình công thức cấu tạo của hợp chất C2H6O  Lắp mô hình phân tử của C H O
trong thời gian 3 phút. 2 6
 H H H H
 | | | |
 H – C – C – O – H H – C – O – C – H 
 | | | |
 H H H H
 (1) (2)
?: Chọn công thức cấu tạo đúng của rượu 
etylic? HS dựa vào thông tin bài học ( đã nghiên 
 cứu ở nhà) lựa chọn công thức (1) đúng.
?: Em hãy cho biết nguyên tử H ở vị trí thứ 
6 có điểm gì khác so với 5 nguyên tử H còn Nguyên tử H liên kết với nguyên tử H 
lại? tạo thành nhóm -OH. Tích hợp giáo dục HS ý thức bảo vệ môi  Phản ứng này tỏa rất nhiều nhiệt, ít 
trường. khói nên người ta dùng làm nhiên liệu , 
GV: Chiếu hình ảnh về Lê Thị Công Luận sạch với môi trường.
(26 tuổi, quê ở xã Hoàng Ngọc, huyện 
Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa).
GV: Vụ tai nạn xảy ra vào cuối năm 2014 
khiến cô gái xinh đẹp Lê Thị Công Luận tử 
vong đặc biệt được dư luận quan tâm.
Cụ thể, tối ngày 18/10, chị Luận vào bếp 
nướng mực, không may làm đổ chai cồn 
vào người, gần đó lửa đang cháy khiến cồn 
bén rồi cháy lan lên khắp cơ thể khiến chị 
Luận bị bỏng tới hơn 80%, bỏng sâu 40%, 
hoại tử 11%..., hôn mê suốt 20 ngày và tử 
vong sau đó.
GV: Lồng ghép giáo dục kĩ năng sống: Cồn Chị Luận khi còn là cô gái trẻ đẹp, đầy 
là chất dễ cháy nên sử dụng và bảo quản hoài bão (trái) và hình ảnh của chị sau khi 
chúng ta cần cẩn thận. Cần phải đậy kín bị bỏng nặng (phải).
trước và sau khi sử dụng.
GV: Liên môn môn vật lí: Tại sao chúng ta 
cần phải đậy kín lọ đựng cồn (rượu) trước 
và sau khi sử dụng ? HS: Rượu nằm trong chai sẽ có hai hiện 
 tượng xảy ra là bay hơi và ngưng tụ. Rượu 
 bay hơi và cũng ngưng tụ như nhau nhưng 
 do chai rượu đậy kín nên rượu không cạn 
 dần. Còn nếu không đậy nút thì sự bay hơi 
 sẽ xảy ra nhiều hơn ngưng tụ nên rượu cạn 
 dần.
GV yêu cầu các nhóm trong thời gian 3 
 2 . Rượu có phản ứng với natri 
phút làm thí nghiệm, sau đó nêu hiện tượng 
 không ?
quan sát được trên bảng phụ.
Hướng dẫn HS làm thí nghiệm rượu etylic 
với Natri
+ Lấy 1 mẩu Na (bằng ½ hạt đậu xanh) -Hs làm thí nghiệm theo nhóm.
thấm khô dầu cho vào ống nghiệm chứa 3- - Các nhóm báo cáo kết quả trên 
4 ml rượu etylic. bảng phụ.
+ Yêu cầu HS quan sát thí nghiệm và cho 
biết:
?: Có xảy ra phản ứng không ? Nêu hiện 
tượng xảy ra (nếu có).
GV tổng kết và đưa đáp án chuẩn. Dùng làm dược phẩm , tổng hợp cao su, 
 sản suất axit, dung môi, làm rượu bia
GV yêu cầu HS các nhóm trình bày câu trả Đại diện các nhóm lên thuyết trình nội 
lời mà nhóm mình đã được phân công tìm dung nhiệm vụ được giao.
hiểu ở tiết học trước.
+ Nhóm 1: Theo em việc uống rượu bia có HS: Rượu để làm thức uống trong các dịp 
lợi – hại, tốt – xấu như thế nào? lễ, tết, hội, hè, ma chay, cưới hỏi? Khoa 
 học đã chứng minh rượu cũng có một số lợi 
 ích cho sức khỏe nhất định nếu uống rượu 
 một cách điều độ, chừng mực sẽ giúp ăn 
 ngon, ngủ sâu, tim khỏe mạnh hơn, phòng 
 ngừa đột quỵ
 Tuy nhiên, uống rượu nhiều và thường 
 xuyên sẽ có hại cho sức khỏe, tốn thời gian, 
 tiền bạc, không tự chủ được bản thân gây 
 ra các tệ nạn xã hội
+ Nhóm 2: Tại sao người say rượu có biểu HS: Người say rượu mất thăng bằng, chân 
hiện chân nam đá chân chiêu, đi đứng nam đá chân chiêu do rượu đã ngăn cản, ức 
loạng chạng không giữ được thăng bằng đã chế sự dẫn truyền xináp giữa các tế bào có 
gây ra nhiều tai nạn đáng tiếc khi tham gia liên quan đến tiểu não khiến sự phối hợp 
giao thông? (Liên môn môn sinh học) các hoạt động phức tạp và giữ thăng bằng 
 cơ thể bị ảnh hưởng. Vì vậy chúng ta không 
 nên lái xe khi đã uống rượu bia.
+ Nhóm 3: Rượu có phải là chất gây HS: Rượu cũng là chất gây nghiện nếu như 
nghiện không? Là học sinh chúng ta có nên chúng ta sử dụng thường xuyên. Là HS 
tập uống rượu bia không? Vì sao? chúng ta không nên tập uống rượu bia vì 
 như vậy là vi phạm nội quy trường lớp, ảnh 
 hưởng tới sức khỏe của bản thân, không tự 
 chủ được hành vi cua mình sẽ gây ra nhiều 
+ Nhóm 4: Theo em nên sử dụng rượu bia hậu quả
như thế nào cho hợp lí? Là học sinh bản 
thân em nhận thấy cần phải làm gì để hạn HS: Trong các buổi tiệc, liên hoan mọi 
chế tình trạng lạm dụng rượu bia như hiện người nên sử dụng với liều lượng hợp lí 
nay? (phải uống có chừng mực, đúng lúc, đúng 
 nơi). Là HS chúng ta nên tuyên truyền cho 
Tích hợp giáo dục phòng chất gây nghiện, người thân và mọi người xung quanh sử 
an toàn giao thông, quy định của nhà nước dụng rượu bia 1 cách hợp lí tránh tình trạng 
về việc sử dụng rượu bia. lạm dụng rượu bia gây ra những hậu quả 
 nghiêm trọng.
GV: Chiếu hình ảnh thông tin về hệ lụy của 
việc lạm dụng rượu bia
Hằng ngày, các phương tiện thông tin đại 
chúng liên tục đưa tin về những hậu quả GV yêu cầu HS giới thiệu cách làm rượu 
 đơn giản tại nhà từ gạo nếp, hoa quả.
 GV chiếu hình ảnh về ba cậu học trò 
 Khang, Thông và Luân là học sinh lớp 
 12A2, Trường THPT Lê Hữu Trác (huyện 
 Cư M’gar, Đắk Lắk) sáng tạo với sản phẩm 
 đậm chất Tây Nguyên (rượu hương cà phê)
 GV: Có chung niềm đam mê tìm tòi, sáng Khang,Thông và Luân (từ trái sang) là 
 tạo, ba cậu học trò đã hợp tác sáng chế ra học sinh lớp 12A2,Trường THPT Lê Hữu 
 nhiều sản phẩm có ích. Trong đó, sản phẩm Trác (huyện Cư M’gar, Đắk Lắk) bên 
 “chưng cất rượu hương cà phê” đã đoạt máy "chưng cất rượu hương cà phê".
 giải quốc gia cuộc thi Khoa học-Kỹ thuật. 
 GV: Khơi dậy sự tò mò, hứng thú trong học 
 tập, động viên HS biết tìm tòi, nghiên cứu, 
 sáng tạo.
 GV nêu vấn đề: Tại sao rượu giả có thể 
 gây chết người ?
 Để thu được nhiều rượu (rượu etylic) người HS nghe giảng tiếp nhận thông tin.
 ta thêm nước vào pha loãng ra nhưng vì vậy 
 rượu nhạt đi người uống không thích. Nên 
 họ pha thêm một ít rượu metylic làm nồng 
 độ rượu tăng lên. Chính rượu metylic gây 
 ngộ độc, nó tác động vào hệ thần kinh và 
 nhãn cầu, làm rối loạn chức năng đồng hóa 
 của cơ thể gây nên sự nhiễm độc.
4.Củng cố, đánh giá. (5’)
- Hướng dẫn học sinh tổng kết nội dung tiết học bằng bản đồ tư duy, yêu cầu học 
sinh điền thông tin vào các ô số.