Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Tuần 22

 TUẦN 22
Tiết PPCT:85,86,87,88
Ngày soạn:
Ngày dạy:
 Tiết 85: CAÂU NGHI VAÁN (TIEÁP)
 A.Muïc tieâu caàn ñaït :
 1. Kiến thức: 
 Các câu nghi vấn dùng với các chức năng khác ngoài chức năng chính .
 2. Kĩ năng: 
 Vận dụng kiến thức đã học về câu nghi vấn để đọc - hiểu và tạo lập văn bản .
 B.Chuaån bò :
1.GV: Döï kieán khaû naêng tích hôïp : Phaàn vaên qua 2 vb Queâ höông , Khi con t huù ; Taäp laøm 
vaên qua baøi Thuyeát minh veà moät phöông phaùp ( caùch laøm). Baûng phuï 
2. HS: Ñoïc, tìm hieåu vaø soaïn baøi
 C.Tieán trình leân lôùp :
 1, oån ñònh toå chöùc 
 2, Kieåm tra baøi cuõ : Theâù naøo laø caâu nghi vaán ? Caâu nghi vaán duøng ñeå laøm gì ? 
 3, Baøi môùi : Caâu vaên cuõng nhö cuoäc ñôøi , cuoäc ñôøi luoân luoân thay ñoåi thì caâu vaên cuõng luoân 
luoân ñoåi thay ñeå thöïc hieän chöùc naêng dieãn ñaït chính xaùc tôùi möùc tinh teá nhöõng caûm xuùc , 
nhöõng taâm traïng voâ cuøng phong phuù , ña daïng vaø phöùc taïp cuûa con ngöôøi . Vìtheá , caùc em coù 
theå gaëp nhieàu caâu vaên coù hình thöùc gioáng nhö moät caâu nghi vaán , nhöng treân thöïc teá , noù laïi 
khoâng phaûi laø moät caâu nghi vaán ñòch thöïc . Vaäy caâu nghi vaán coøn chöùc naêng naøo khaùc . Tieát 
hoïc naøy seõ traû lôøi cho caâu hoûi ñoù . 
 I, Nhöõng chöùc naêng khaùc: Goïi hs ñoïc vd sgk I, Nhöõng chöùc naêng khaùc 
 (?) Haõy tìm nhöõng caâu coù töø nghi vaán trong nhöõng a, Nhöõng ngöôøi muoân naêm cuõ / Hoàn ôû ñaâu 
 ví duï treân ? bao giôø ? 
 a, Nhöõng ngöôøi muoân naêm cuõ / Hoàn ôû ñaâu bao giôø ❖ Boäc loä caûm xuùc
 ? b, Maøy ñònh noùi cho cha maøy nghe ñaáy aø? 
 b, Maøy ñònh noùi cho cha maøy nghe ñaáy aø? ❖ Ñe doaï
 c, Coù bieát khoâng ? ; Lính ñaâu? ; Sao bay giaùm ñeå c, Coù bieát khoâng ? ; Lính ñaâu? ; Sao bay 
 noù chaïy xoàng xoäc vaøo ñaây nhö vaäy ? ;Khoâng caàn giaùm ñeå noù chaïy xoàng xoäc vaøo ñaây nhö 
 pheùp taéc gì nöõa aø? vaäy ? ;Khoâng caàn pheùp taéc gì nöõa aø?
 d, Caû ñoaïn trích laø caâu nghi vaán ❖ ñe doaï
 e, Con gaùi toâi veõ ñaáy ö? Chaû leõ laïi ñuùng laø noù , caùi d, Caû ñoaïn trích laø caâu nghi vaán 
 con meøo hay luïc loïi aáy ? ❖ Khaúng ñònh
 (?) Haõy xaùc ñònh chöùc naêng cuûa caâu nghi vaán trong e, Con gaùi toâi veõ ñaáy ö? Chaû leõ laïi ñuùng laø 
 ñoaïn trích ? ( HSTLN) noù , caùi con meøo hay luïc loïi aáy ?
 a, Boäc loä caûm xuùc ❖ Boäc loä caûm xuùc
 1 b, ( Laõo Haïc ôi!) Sao ñôøi laõo khoán cuøng ñeán theá 
Baøi taãp : Trong nhieàu tröôøng hôïp giao tieáp , nhöõng caâu nhö vaäy duøng ñeå caøo . Ngöôøi nghe 
khoâng nhaát thieát phaûi traû lôøi , coù theå ñaùp laïi baèng moät lôøi chaøo khaùc 
4. Củng cố : Hoïc thuoäc loøng ghi nhôù
- Hoaøn thaønh heát baøi taäp coøn laïi .
Ngày soạn:
Ngày dạy:
TiÕt 86,87 : THUYẾT MINH VỀ MỘT PHƯƠNG PHÁP ( CÁCH LÀM )
 LUYỆN TẬP
I. Môc tiªu bµi häc
1.KiÕn thøc:
-Biết cách thuyết minh về một phương pháp, một thí nghiệm.
- Đặc điểm , cách làm một bài văn thuyết minh .
2.KÜ n¨ng :
- Quan sát đối tượng cần thuyết minh : một phương pháp ( cách làm ) .
- Rèn kĩ năng trình bày lại một phương pháp làm việc nào đó với một mục đích nhất định 
3.T­ t­ëng. Cã ý thøc sö dông v¨n thuyÕt minh .
II. ChuÈn bÞ
- ThÇy: So¹n gi¸o ¸n, 
- Trß: ChuÈn bÞ bµi. 
III. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc.
1. KiÓm tra.
- Khi viÕt ®o¹n v¨n TM cÇn chó ý ®iÒu g×? Ch÷a BT
2. Bµi míi : 
 Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1 : I. Giíi thiÖu mét ph­¬ng ph¸p (c¸ch lµm)
- HS ®äc VD a, b 1.VB : a, b (SGK)
- Hai VB cã nh÷ng môc nµo chung? V× sao 2. NhËn xÐt
l¹i thÕ? - Muèn lµm c¸i g× ph¶i cã :
- Trong 3 môc ®ã, môc nµo lµ quan träng? + Nguyªn vËt liÖu
- C¸ch lµm ®­îc tr×nh bµy theo thø tù nµo? + C¸ch lµm (theo tr×nh tù nhÊt ®Þnh)
(thø tù nhÊt ®Þnh : tr­íc sau cho kÕt + Yªu cÇu thµnh phÇn
qu¶ mong muèn)
- Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi v¨n cña 2 VB?
(gän, sóc tÝch, võa ®ñ) 3. Ghi nhí (SGK)
- HS ®äc ghi nhí.
Ho¹t ®éng 2 : II. LuyÖn tËp
 Bµi 1 :
- Mét sè trß ch¬i : ChiÕc nãn kú diÖu, trß §Ò : ThuyÕt minh mét trß ch¬i th«ng dông cña trÎ em.
ch¬i ©m nh¹c, ®uæi h×nh b¾t ch÷ * Dµn bµi :
 3 - Một đặc điểm thơ Hồ Chí Minh : sử dụng thể thơ tứ tuyệt để thể hiện tinh thần hiện đại 
 của người chiến sĩ cách mạng .
 - Cuộc sống vật chất và tinh thần của HCM trong những năm tháng hoạt động cách mạng 
 đầy gian khó , gian khổ qua một bài thơ được sáng tác trong những năm tháng cách mạng chưa 
 thành công .
 2 . Kĩ năng:
 - Đọc - hiểu thơ tứ tuyệt của HCM.
 - Phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm .
 B.Chuaån bò :
 1.GV: Döï kieán khaû naêng tích hôïp : Vôùi phaàn Tieáng Vieät qua vb Caâu caàu khieán , vôùi TLV ôû 
 vb Thuyeát minh moät danh lam thaéng caûnh , vôùi Lòch Söû ôû thôøi kì 1941 – BH môùi veà nöôùc 
 hoaït ñoäng , vôùi caùc baøi thô cuûa Baùc ( Raèm thaùng Gieâng , caûnh khuya, lôùp 7) vaø saép hoïc baøi ( 
 Ngaém traêng , ñi ñöôøng)
 2.HS: Thaày vaø troø cuøng söu taàm baûn sao böùc tranh veõ BH ñang ngoài beân baøn ñaù choâng cheâng 
 ôû Paùc Boù dòch söû Ñaûng 
 C.Tieán trình leân lôùp :
 1, oån ñònh toå chöùc 
 2, Kieåm tra baøi cuõ : Vì sao baøi thô laïi ñaëc nhan ñeà laø Khi con tu huù ? Ñoïc thuoäc loøng vaø 
 dieãn caûm baøi thô .
 - Aâm thanh cuûa tieáng chim tu huù môû ñaàu vaø keát thuùc ñoaïn 2 coù vai troø gì ? Taâm traïng cuûa 
 nhaø thô trong 2 ñoaïn aáy coù ñöôïc theå hieän baèng 1 caùch khoâng ? Vì sao?
 3, Baøi môùi : ÔÛ lôùp 7 , caùc em ñaõ ñöôïc hoïc 2 baøi thô raát hay cuûa Baùc . Haõy nhôù laïi teân , hoaøn 
 caûnh saùng taùc vaø theå loaïi cuûa 2 baøi thô naøy ? Ñoù laø nhöõng baøi thô noåi tieáng cuûa CTHCM 
 vieát hoài ñaàu khaùng chieán choáng phaùp ôû Vieät Baéc .Con hoâm nay, Chuùng ta laïi moät laàn nöõa 
 ñöôïc gaëp Ngöôøi ôû suoái LeâNin , hang Paùc Bo ( huyeän Haø Quaûng , Tænh Cao Baèng)vaøo muøa 
 xuaân naêm 1941 qua baøi thô töù tuyeät Töùc caûnh Paùc Boù .
I, Giôùi thieäu vaøi neùt veà taùc giaû , taùc phaåm: I. Tìm hiểu chung:
 Goïi hs ñoïc chuù thích daáu sao sgk 1, Giôùi thieäu vaøi neùt veà taùc giaû , 
(?) Haõy neâu vaøi neùt veà taùc giaû , taùc phaåm? ( Sgk) taùc phaåm : Sgk 
II, Ñoïc, Tìm hieåu vb
1 Ñoïc – tìm hieåu chuù thích : GV cuøng hs ñoïc ( yeâu caàu gioïng ñoïc 2, Ñoïc, Tìm hieåu vb
vui , pha chuùt hoùm hænh , nheï nhaøng , thanh thoaùt , thoaûi maùi , saûng 3 Ñoïc – tìm hieåu chuù thích 
khoaùi ; roõ nhòp thô 4/3 hoaëc 2/2/3) 
 Giaûi thích töø khoù 
(?) Ngöôøi laøm thô , khi nhaân moät söï vieäc , moät caûnh töôïng naøo ñoù 
maø caûm höùng thì thô aáy thöôøng ñöôïc goïi laø töùc caûnh . Töø ñoù coù 
theå hieåu teân baøi thô Töùc caûnh Paùc Boù ntn?
- Caûnh Paùc Boù , nôi dieãn ra sinh hoaït vaø laøm vieäc cuûa Baùc trong 4, Boá cuïc : 2 phaàn 
 5 - Ñoái yù : ñieàu kieän laøm vieäc taïm bôï / noäi dung coâng vieäc quan 
troïng , trang nghieâm ; 
- Ñoái thanh : baèng ( choâng cheânh ) / Traéc ( dòch söû Ñaûng)
- Laùy “ choâng cheânh 
(?) Haõy giaûi thích töø choâng cheânh ? 2, Caûm nghó cuûa Baùc 
- Choâng cheânh noù khoâng chæ mieâu taû caùi baøn ñaù töï taïo maø coøn Cuoäc ñôøi caùch maïng thaät laø sang 
phaàn naøo gôïi ra caùi yù nghóa töôïng tröng cho theá löc caùch maïng - ôû ñaây laø söï sang troïng , giaøu coù 
nöôùc ta ñang trong thôøi kì khoù khaên veà maët tinh thaàn cuûa nhöõng cuoäc 
(?) Dòch söû Ñaûng laø laøm vieäc gì , muïc ích ? ñôøi laøm caùch maïng laáy lí töôûng cöùu 
- BH dòch söû Ñaûng Coäng saûn Lieân Xoâ laøm taøi lieäu huaán luyeän caùn nöôùc laøm leõ soáng , khoâng heà bò khoù 
boä , ñoàng thôøi chính laø xoay chuyeån lòch söû VN khaên, gian khoå thieáu thoán khuaát 
(?) Hình aûnh Baùc ngoài beân baøn ñaù Choâng cheânh dòch söû Ñaûng coù phuïc 
yù nghóa ntn? - Coøn laø caùi sang troïng giaøu coù cuûa 
- Ñoù laø hình töôïng ngöôøi chieán só ñöôïc khaéc hoaï chaân thöïc vöøa coù moät nhaø thô luoân tìm thaáy söï haøi 
taàm voùc lôùn lao , trong tö theá uy nghi , gioáng nhö böùc töôïng ñaøi vò hoaø töï nhieân , thö thaùi trong saïch 
laõnh tuï caùch maïng vôùi thieân nhieân ñaát trôøi
(?) Töø 3 caâu thô ñaàu em thaáy con ngöôøi caùch maïng hieän leân ntn? Laïc quan , tin töôûng vaøo söï 
( yeâu thieân nhieân , yeâu coâng vieäc caùch maïng . Luoân tìm thaáy nieàm nghieäp caùch maïng maø Ngöôøi theo 
vui hoaø hôïp giöõa taâm hoàn vôùi caùch maïng , vôùi theá giôùi taïo vaät , ñuoåi 
Luoân laøm chuû cuoäc soáng trong baát kì hoaøn caûnh naøo 
b, Caûm nghó cuûa Baùc : Goïi hs ñoïc caâu thô cuoái III, Toång keát: 
(?) Töø naøo coù yù nghóa quan troïng nhaát cuûa caâu thô ? Vì sao ? 1. NT: 
- Töø sang ; Sang : sang troïng , giaøu sang - Có tính hàm súc , ngắn gọn .
- ôû ñaây laø söï sang troïng , giaøu coù veà maët tinh thaàn cuûa nhöõng cuoäc - Vừa mang đặc điểm cổ điển , 
ñôøi laøm caùch maïng laáy lí töôûng cöùu nöôùc laøm leõ soáng , khoâng heà bò truyền thống vừa có tính chất mới mẻ 
khoù khaên, gian khoå thieáu thoán khuaát phuïc , hiện đại .
- Coøn laø caùi sang troïng giaøu coù cuûa moät nhaø thô luoân tìm thaáy söï - có lời thơ bình dị pha giọng dùa vui 
 , hóm hỉnh .
haøi hoaø töï nhieân , thö thaío trong saïch vôùi thieân nhieân ñaát trôøi 
 Tạo được tứ thơ độc đáo , bất ngờ , 
(?) Trong thô, Baùc hay noùi caùi sang cuûa ngöôøi laøm caùch maïng , thú vị và sâu sắc .
keå caû khi chòu caûnh tuø ñaøy . Em coøn bieát nhöõng caâu thô naøo nhö 2. Ý nghĩa: 
theá ? Bài thơ thể hiện cốt cách tinh thần 
- Hoâm nay xieàng xích thay daây troùi Hồ Chí Minh luôn tràn đầy niềm lạc 
 Moãi böôùc leng keng tieáng ngoïc rung quan , tin tưởng vào sự nghiệp cách 
- Tuy bò tình nghi laø giaùn ñieäp mạng .
 Maø nhö khanh töôùng veû ung dung 
 *. Ghi nhớ: sgk 
(?) Nieàm vui tröôùc caùi sang cuûa moät cuoäc soáng ñaày gian khoå cho 
ta hieåu theâm veû ñeïp naøo trong caùch soáng cuûa Baùc ? 
III, Toång keát: Ghi nhôù : sgk (?) Baøi thô Töùc caûnh Paùc Boù noùi vôùi 
 7