Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Tuần 25

 TUẦN 25
 Tiết PPCT:97-100
 Ngày soạn:
 Ngày dạy:
 Tiết 97: CAÂU TRAÀN THUAÄT
 A.Muïc tieâu caàn ñaït :
 * Giuùp hs: 
- Hieåu roõ ñaëc ñieåm hình thöùc cuûa caâu traàn thuaät . Phaân bieät caâu traàn thuaät vôùi caùc kieåu caâu khaùc 
- Naém vöõng chöùc naêng cuûa caâu traàn thuaät . Bieát söû duïng caâu traàn thuaät phuø hôïp vôùi tình huoáng giao 
tieáp 
 B.Chuaån bò :
1.GV döï kieán khaû naêng tích hôïp : Phaàn vaên qua baøi Chieáu dôøi ñoâ ; phaàn tieáng vieät qua baøi Caâu phuû 
ñònh ; TLV qua baøi Chöông trình ñòa phöông 
2.HS : hoïc baøi , soaïn baøi 
 C.Tieán trình leân lôùp :
1, oån ñònh toå chöùc 
2. Kieåm tra baøi cuõ : Neâu ñaëc ñieåm hình thöùc vaø chöùc naêng cuûa caâu nghi vaán , caâu caàu khieán , caâu 
caûm thaùn ? cho vd minh hoïa
3, Baøi môùi : 
I.Ñaëc ñieåm hình thöùc I.Ñaëc ñieåm hình thöùc 
a, ñaëc ñieåm hình thöùc : Goïi hs ñoïc vd a, ñaëc ñieåm hình thöùc 
(?) Trong caùc ñoaïn trích treân , nhöõng caâu naøo khoâng coù –Khoâng coù ñaëc ñieåm hình thöùc 
ñaëc ñieåm hình thöùc cuûa nhöõng caâu ñaõ hoïc ( nghi vaán , caàu cuûa nhöõng caâu nghi vaán , caàu 
khieán , caûm thaùn ) ? khieán , caûm thaùn 
- Chæ coù caâu : oâi Taøo kheâ ! laø caâu caûm thaùn - Khi vieát caâu traàn thuaät thöôøng 
- Nhöõng caâu coøn laïi ta goïi laø caâu traàn thuaät keát thuùc baèng daáu chaám , nhöng 
 ñoâi khi noù cuõng keát thuùc baèng daáu 
b, Chöùc naêng chaám than hoaëc daáu chaám löûng
 (?)Nhöõng caâu naøy duøng ñeå laøm gì ? b, Chöùc naêng 
 a, caâu 1,2 laø caùc caâu traàn thuaät duøng ñeå trình baøy suy - Thöôøng duøng ñeå thoâng baùo, 
nghó cuûa ngöôøi vieát veà truyeàn thoáng daân toäc ta , caâu 3 laø nhaän ñònh, keå, mieâu taû . Ngoaøi ra 
caâu yeâu caàu coøn duøng ñeå yeâu caàu, ñeà nghò hay 
b, caâu 1 laø caâu traàn thuaät duøng ñeå keå , caâu 2 thoâng baùo boäc loä tình caûm , caûm xuùc 
c, duøng ñeå mieâu taû hình thöùc oâng Cai Töù 
d, caâu 2 duøng ñeå nhaän ñònh , caâu 3 boäc loä tình caûm , caûm 
xuùc 
(?) Haõy nhaän xeùt veà caùch duøng daáu caâu trong nhöõng vd 
treân ? 
- Khi vieát caâu traàn thuaät thöôøng keát thuùc baèng daáu chaám , 
nhöng ñoâi khi noù cuõng keát thuùc baèng daáu chaám than hoaëc 
daáu chaám löûng 
 1 - Naém ñöôïc ñaëc ñieåm cô baûn cuûa theå chieáu . Thaáy ñöôïc söùc thuyeát phuïc to lôùn cuûa Chieáu dôøi ñoâ laø söï 
keát hôïp giöõa lí leõ vaø tình caûm . Bieát vaän duïng baøi hoïc ñeå vieát vaên nghò luaän
 B.Chuaån bò :
1GV döï kieán khaû naêng tích hôïp : Phaàn Tieáng Vieät qua baøi caâu traàn thuaät vaø caâu phuû ñònh , Phaàn TLV 
qua baøi Chöông trình ñòa phöông . Moät soá tranh aûnh veà ñeàn thô Lí Baïch hoaëc chuøa Buùt Thaùp 
2.HS : hoïc baøi , soaïn baøi 
 C.Tieán trình leân lôùp :
 1, oån ñònh toå chöùc 
 2, Kieåm tra baøi cuõ : Ñoïc thuoäc loøng vaø dieãn caûm vb phieân aâm chöõ Haùn vaø baûn ñòch thô 2 baøi Ngaém 
traêng vaø Ñi ñöôøng . Trình baøy ngaén goïn hoaøn caûnh saùng taùc cuûa moãi baøi thô 
 1. Qua 2 baøi thô , em nhaän roõ hôn taâm hoàn cuûa ngöôøi tuø coäng saûn nhö theá naøo ? 
 3, Baøi môùi 
I, Giôùi thieäu taùc giaû , taùc phaåm I, Giôùi thieäu taùc giaû , taùc phaåm 
- Goïi hs ñoïc chuù thích daáu sao Sgk 
(?) Haõy neâu vaøi neùt veà taùc giaû – taùc phaåm ? ( sgk) II, Ñoïc , tìm hieåu vb 
II, Ñoïc , tìm hieåu vb 1. Ñoïc – tìm hieåu chuù thích 
1. Ñoïc – tìm hieåu chuù thích GV cuøng hs ñoïc ( yeâu caàu : 
gioïng ñieäu trang troïng nhöng coù nhöõng caâu caàn nhaán maïnh 
saéc thaùi tình caûm tha thieát hoaëc chaân tình ) 
Giaûi thích töø khoù 
(?) Töø chuù thích , haõy cho bieát : Ñaëc ñieåm cb cuûa theå chieáu 
treân caùc phöông dieän : muïc ñích , noäi dung , hình thöùc ? sgk
 (?) Quan saùt vb chieáu dôøi ñoâ cho bieát : Baøi chieáu naøy 
thuoäc kieåu vb naøo ñaõ hoïc ? Vì sao em bieát ñöôïc ñieàu ñoù ? 
 (Kieåu vb nghò luaän vì noù ñöôïc vieát = phöông thöùc laäp luaän 
ñeå trình baøy vaø thuyeát phuïc ngöôøi nghe vaø ngöôøi ñoïc )
(?) Neáu laø vaên nghò luaän thì vaán ñeà nghò luaän ôû baøi chieáu 
naøy laø gì ? 2, Boá cuïc : 2 phaàn 
- Söï caàn thieát phaûi dôøi khinh ñoâ 
2, Boá cuïc (?) Vaán ñeà ñoù ñöôïc trình baøy baèng maáy maáy 
luaän ñieåm ? Moãi luaän ñieåm öùng vôùi ñoaïn naøo vb Chieáu dôøi 
ñoâ? 
- Luaän ñieåm 1 : Vì sao phaûi dôøi ñoâ ( töø ñaàu ñeán khoâng theå 
khoâng dôøi ñoâ)
 3, Phaân tích 
- Luaän ñieåm 2 : Vì sao Ñaïi la xöùng ñaùng laø kinh ñoâ baäc nhaát 
 a. Vì sao phaûi dôøi ñoâ ? 
? ( ñoaïn coøn laïi )
 - Dôøi ñoâ laø ñieàu thöôøng xuyeân 
3, Phaân tích : Goïi hs ñoïc ñoaïn 1 
 xaûy ra trong lòch söû caùc trieàu ñaïi 
a Vì sao phaûi dôøi ñoâ ? 
(?) Luaän ñieåm trong vaên nghò luaän thöôøng ñöôïc trieån khai 
baèng moät soá luaän cöù ( töùc laø moät soá lí leõ vaø daãn chöùng ) . 
Theo doõi vb haõy cho bieát : Luaän ñieåm vì sao phaûi dôøi ñoâ 
 3 naøo ? Khaùt voïng söï thoâng nhaát ñaát 
 - Caùi lôïi theá cuûa thaønh Ñaïi La nöôùc , hi voïng veà söï baàn vöõng 
 - Ñaïi La laø thaéng ñòa cuûa ñaát Vieät cuûa quoác gia , khaùt voïng veà ñaùt 
(?) Theo doõi luaän cöù 1 cho bieát : Ñeå laøm roõ lôïi theá cuûa nöôùc huøng maïnh
thaønh Ñaïi La , taùc giaû baøi chieáu ñaõ duøng nhöõng chöùng côù 
naøo ? 
- Laø kinh ñoâ cuûa Cao Vöông . Laø nôi trung taâm trôøi ñaát , coù 
theá roàng cuoän hoå ngoài , ñuùng ngoâi nam baéc ñoâng taây , tieän 
höôùng nhìn soâng döïa nuùi III, , Ghi nhôù : sgk 
(?) Theo doõi luaän cöù 2 cho bieát : Ñaát nhö theá naøo goïi laø 
thaéng ñòa ? 
- Ñòa theá roäng maø baèng ; cao maø thoaùng . Daân cö khoûi chòu 
caûnh khoán khoå ngaäp luït ; muoân vaät cuõng raát möïc phong phuù 
toát töôi
(?) Khi tieân ñoaùn ñöôïc nhö theá thì taùc giaû ñaõ boäc loä khaùt 
voïng naøo cuûa nhaø vua cuõng nhö cuûa daân toäc ta luùc baáy giôø 
? 
- Khaùt voïng söï thoâng nhaát ñaát nöôùc , hi voïng veà söï baàn vöõng 
cuûa quoác gia , khaùt voïng veà ñaùt nöôùc huøng maïnh 
(?) Cuoái baøi chieáu laø lôøi tuyeân boá : traãm muoán döïc vaøo söï 
thuaän lôïi cuûa ñaát aáy ñeå ñònh choã ôû , Caùc khanh nghó theá 
naøo ? Em hieåu gì veà tö töôûng vaø tình caûm cuûa LCU qua lôøi 
tuyeân boá naøy ? 
- Caùch keát thuùc manh tính chaát ñoái thoaïi, trao ñoåi , taïo söï 
ñoàng caûm giöõa meänh leeänh cuûa vua vôùi thaàn daân 
III, , Ghi nhôù :(?) Hoïc qua vb naøy , em hieåu khaùt voïng naøo 
cuûa cuûa nhaø vua vaø daân toäc ta phaûn aùnh ? ( ghi nhôù ) 
(?) Töø baøi chieáu dôøi ñoâ , em traân troïng nhöõng phaåm chaát 
naøo cuûa LCU ? ( HSLLN) 
4. Höôùng daãn veà nhaø: :Hoïc thuoäc ghi nhôù sgk . Soaïn baøi : Hòch töôùng só 
5. Ruùt kinh nghieäm: 
 5 III. Luyeän taäp 
Baøi taäp 1 : 
Coù nhöõng töø phuû ñònh baùc boû : - Cuï cöù töôûng theá chöù noù chaû hieåu gì ñaâu 
 - Khoâng chuùng con khoâng ñoùi nöõa ñaâu 
Coøn caâu : Hai ñöùa aên heát ngaàn kia cuû khoai thì no  cuûng coù yùbaùc boû , nhöng khoâng phaûi laø caâu phuû 
ñònh , vì khoâng coù töø phuû ñònh 
- Vaûø laïi ai nuoâi maø chaúng baùn hay gieát thòt ! laø caâu phuû ñònh mieåu taû 
Baøi taäp 2 : 
Taát caû caâu a,b, c ñeàu laø caâu phuû ñònh vì ñeàu coù nhöõng töø phuû ñònh . Nhöng nhöõng caâu phuû ñònh naøy 
coù ñieåm ñaëc bieät laø coù töø phuû ñònh keát hôïp vôùi moät töø phuû ñònh khaùc 
- Nhö caâu a : khoâng phaûi laø khoâng ( keát hôïp vôùi 1 töø nghi vaán ) ; caâu c : ai chaúng keát hôïp vôùi 1 töø phuû 
ñònh khaùc vaø moät töø baát ñònh ; caâu b khoâng ai khoâng 
- Khi ñoù yù nghóa cuûa caû caâu laø khaúng ñònh chöùc khoâng phaûi phuû ñònh 
* Nhöõng caâu phuû ñònh coù yù nghóa töông töï :
a, Caâu chuyeän coù leõ chæ laø moät caâu chuyeän hoang ñöôøng , song coù yù nghóa ( nhaát ñònh )
b, Thaùng taùm , hoàng ngoïc ñoû , hoàng haïc vaøng , ai cuõng töøng aên teát ttrung thu , aên noùnhö aên caû muøa 
thu vaøo loøng 
c, Töøng qua thôøi thô aáu HN , ai cuõng coù moät laàn ngheån coå 
Baøi taäp 3 :
- Neáu thay thì caâu naøy phaûi vieát laïi : “ Choaét chöa daäy ñöôïc naèm thoi thoùp”
+ Phaûi boû töø nöõa , vì neáu theâm töø nöõa laø caâu sai 
Khi thay khoâng baèng chöa thì nghóa cuûa caâu cuõng thay ñoåi 
- Chöa bieåu thò yù phuû ñònh ñoái vôùi ñieàu maø cho ñeán moät thôøi ñieåm naøo ñoù khoâng coù , nhöng sau thôøi 
ñieåm ñoù coù theå coù . Coøn khoâng cuõng bieåu thò yù phuû ñònh ñoái vôùi ñieàu nhaát ñònh , nhöng khoâng coù haøm 
yù veà sau coù theå coù 
Baøi taäp 4 : Caùc caâu trong caùc phaàn naøy khoâng phaûi laø caâu phuû ñònh 
Ñeïp gì maø ñeïp : phaûn baùc yù khieán 
Laøm gì coù chuyeän ñoù : duøng ñeå phaûn baùc tính chaân thöïc cuûa moät thoâng baùo 
4. Höôùng daãn veà nhaø: : Hoïc thuoäc ghi nhôù ,hoaøn thaønh caùc baøi taäp coøn laïi 
- Soaïn baøi : Haønh ñoäng noùi 
Rút kinh nghiệm:
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 100: CHÖÔNG TRÌNH ÑÒA PHÖÔNG ( PHAÀN TLV)
 7