Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Tuần 29

 TUẦN 29
Tiết PPCT:113-116
Ngày soạn:
Ngày dạy: 
 Tiết 113,114: THUẾ MÁU
 (Trích: Bản án chế độ thực dân Pháp)
 A.Mục tiêu cần đạt :
 * Giúp hs :
- Hiểu được bản chất độc ác , bộ mặt giả nhân giả nghĩa của thực dân pháp qua việc dùng người 
dân các xứ thuộc địa làm vật hi sinh cho quyền lợi của mình trong các cuâộc chiến tranh tàn khốc . 
Hình dung ra số phận bi thảm của những người bị bóc lột “ thuế máu” the trình tự miêu tả của tác 
giả 
- Tháy rõ ngòi bút lập luận sắc bén , tào phúng sâu cay của Nguyễn Aùi Quốc trong văn chính 
luận 
 B.Chuẩn bị :
1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp : Với phần TV qua vb Hội thoại , với TLV ở vb Tìm hiểu yếu tố 
biểu cảm trong văn nghị luận , với một số tác phẩm của NAQ viết trong giai đoạn Người hoạt 
động cách mạng ở pháp đã và sẽ học : Những trò lố hay là Va-ren và PBC , Vi hành 
- Tác phẩm Bản án chế độ thực dân pháp 
2.HS : học bài , soạn bài theo yêu cầu của gv
 C.Tiến trình lên lớp :
1, ổn định tổ chức 
2, Kiểm tra bài cũ : Năm lớp 7 các em đã học những tác phẩm nào cua NAQ? Nêu tên , thời gian 
sáng tác , ngôn ngữ sáng tác 
- Những chủ trương và ý kiến đề nghị của La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp gửi lên vua Quang Trung 
là gì ? Trong những ý kiến đề nghị đó, đén nay có điểm nào đã lạc hậu , lội thời , còn điểm nào 
vẫn mang tính thời sự , cần tiếp tục phát huy 
3, Bài mới : 
 -hs đọc chú thích dấu sao I, Giới thiệu chung
 (?) Em hãy nêu vài nét về tác giả , tác phẩm ? ( sgk) 1, Tác giả : 
 (?) Vb này thuộc thể loại gì ? Hãy nêu những hiểu 2, Tác phẩm : Tác phẩm gồm 12 
 biết của em về thể loại đó ? ( Phóng sự – chính luận chương và phần phụ lục . Đoạn trích là 
 .) chương 1 . Viết bằng tiếng pháp , xuất 
 bản tại Pa-ri , năm 1925 , tại HN năm 
 1946
 - Hướng dẫn đọc Gv cùng hs đọc ( Gịong điệu lúc II, Đọc- hiểu vb 
 mỉa mai châm biếm , khi đau xót , đồng cảm , khi 1, Đọc-hiểu chú thích 
 căm hờn phẩn nộ , khi giễu nhại , trào phúc , khi bác 
 bỏ mạnh mẽ  
 Gọi hs đọc chú thích trong sgk 2,3
 Em có suynghĩ gì về cách tác giảđặt tên cho vb là 
 Thuế máu ? 
 1 súng đã khạc ra từng miếng phổi , chẳng khác gì hít 
phải hơi ngạt - Tốp thì xích tay , người thì bị nhốt có 
(?) Cách cấu tạo lời văn có gì đặt biệt ? cách cấu tạo lính pháp canh gác , lưỡi lê tuốt trần , 
lời văn như thế có tác dụng gì ? đạn lên nòng sẵn 
- cả luận cứ được diễn đạt chỉ một câu với nhiều dấu Vạch trần thủ đoạn lường gạt tàn 
phẩy , dùng hình ảnh biểu tượng , kết hợp đưa dẫn nhẫn của chính quyền thực dân đối với 
chứng người bản xứ
- tác dụng : lượng thông tin nhanh , truyền cảm c, Kết quả của cuộc hi sinh 
(?) Theo dõi đoạn văn cuối cho biết có gì đặc biệt chẳng hề mang lại lợi ích gì cho họ 
trong lời văn ở đoạn này ? Người dân thuộc địa lại trở về vị trí 
-Tác giả đã nêu ra một con số đáng chú ý về số hèn hạ ban đầu sau khi bị bóc lột trắng 
người bản xứ đã bỏ mạng trên đất pháp trong mấy trợn hết “thuế máu”
năm chiến tranh - Bỉ ổi hơn nữa , chính quyền thực dân 
 Hết tiết 105, chuyển tiết 106 còn đầu độc cả người một dân tộc để 
b, Chế độ lính tình nguyện :Gọi hs đọc đoạn 2 vơ vét cho đầy túi” khi cấp môn bài 
(?) Em hãy giải thích từ “ tình nguyện” có nghĩa là bán lẻ thuốc phiện cho thương binh 
gì ? người pháp và vợ con tử sĩ người pháp 
(?) Hãy nêu rõ các thủ đoạn , mánh khoé bắt lính Mỉa mai . châm biếm , tố cáo quyết 
của thực dân ? - Tiến hành lùng ráp ,vây bắt và liệt chế độ thực dân pháp tại Việt Nam
cưỡng bức người ta phải đi lính III, Ghi nhớ : sgk 
- Lợi dụng chuyện bắt lính mà doạ nạt , xoay xở kiếm 
tiền đối với những người nhà giàu 
- Sẵn sàng trói , xích , nhốt người ta như nhốt súc vật 
, sẵn sáng đàn áp dã man nếu như có chống đối 
(?)Từ đó cho ta thấy thực trạng , chế độ lính tình 
nguyện ntn? (Là cơ hội làm giàu cho bọn quan chức , 
là cơ hội củng cố địa vị , thăng quan tiến chức )
(?) Phản ứng của những người bị bắt lính tình 
nguyện có gì khác thường ?( Tìm mọi cơ hội trốn 
thoát . Tự làm cho mình nhiễm phải những bệnh nặng 
nhất)
(?) Người dân thuộc địa có thực sự “ tình nguyện” 
hiến dâng xương máu như lời lẽ bịp bợm của bọn 
cầm quyền không ? 
(ù Không hề có sự tình nguyện hiến dâng xương máu 
như lời lẽ bịp bợm của bọn cầm quyền . Người dân 
thuộc địa hoặc trốn tránh hoặc xì tiền ra ) 
(?) Vậy phủ toàn quyền Đông Dương đã tuyên bố 
điều gì ?
 ( các bạn đã tấp nập đầu quân. kẻ thì dâng cánh 
tay của mình như lính thợ )
(?) Trong thực tế những sự thật nào về lính tính 
 3 Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 115: HỘI THOẠI
 A.Mục tiêu cần đạt :
 * Giúp hs :
- Nắm được các khái niệm vai xã hội , lượt lời và biết vận dụng hiểu biết về những vấn đề ấy vào 
quá trình hội thoại , nhắm đạt được hiệu quả cao hơn trong giao tiếp bằng ngôn ngữ 
- Rèn kĩ năng xác định và phân tích các “ vai”trong xh 
 B.Chuẩn bị :
1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp : Với phần Văn qua vb Thuế máu , với tập làm văn qua bài Tìm 
hiểu yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận . Một số bức tranh minh hoạ 
2.HS : học bài , soạn bài theo yêu cầu của gv
 C.Tiến trình lên lớp :
 1, ổn định tổ chức 
 2, Kiểm tra bài cũ : 
 3, Bài mới : Trong cuộc sống hằng ngày , người nào cũng có những mối quan hệ xã hội rộng – 
hẹp , thân , sơ khác nhau ; những mối quan hệ ấy thường là vô cùng phức tạp và tinh tế ! Một 
người có thể có địa vị cao trong xh , nhưng khi về nhà lại chỉ là con cái . Một người là cha hoặc là 
mẹ trong gia đình , nhưng khi đến cơ quan lại chỉ là bạn bè đồng nghiệp  những vị trí trong xh , 
cơ quan gia đình ,,,ấy được gọi là “vai” của mỗi người khi họ tham gia hội thoại .Vậy vai xh trong 
hội thoại là gì ? Tiết học này sẽ trả lời cho câu hỏi đó . 
 I.Vai xã hội trong hội thoại :(?) Trong gia đình ở bữa cơm , I.Vai xã hội trong hội 
 chúng ta có thể mời bằng cách nào ? Tìm lời mời của em đối thoại 
 với cha mẹ , ông bà ?tìm lời mời từ phía bố mẹ đối với ông bà - là vị trí của người tham 
 từ phía ông bà đối với con cháu ? gia hội thoại đối với người 
 VD : - Cháu mời ông bà ăn cơm khác trong cuộc hội thoại 
 - Con mời ba mẹ ăn cơm 
 - Hai con và các cháu ăn cơm đi - Quan hệ trên – dưới hay 
 (?) Theo em trong các lời mời trên có điều gì không ổn ? ngang hàng ( theo tuổi tác , 
 - Cháu mời ông bà xơi cơm ạ - Người VN hay dùng từ xơi thứ bậc gia đình , xh)
 (?) Tại sao trong gia đình người con , người cháu phải mời trước - Quan hệ thân sơ ( theo 
 ? (Thể hiện sự kính trọng ông bà , cha mẹ) mức độ quen biết , thân 
 * GV chốt : Con là ở vị trí đối với cha mẹ , cháu ở vị trí đối với tình )
 ông bà – Vị trí của người nói đối với những người khác , trong 1 
 tình huống người ta gọi là vai hội thoại 2, Quan hệ xh : quan hệ xh 
 (?) Nếu cần mở cửa sổ , em sẽ nhờ người khác ntn? rất đa dạng nên vai xh của 
 Gv khái quát bài học thứ nhất mỗi người cũng đa dạng , 
 2, Quan hệ xh: Gọi hs đọc đoạn trích “ Tức nước vở bờ” nhiều chiều . Vì thế mà khi 
 (?) Theo em có mấy vai tham gia hội thoại ? ( 2 vai) tham gia hội thoại , mỗi 
 (?) Quan hệ của họ trên , dưới hay thân , sơ? người cần xác định đúng 
 5 B.Chuẩn bị :
1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp : Với phần Văn qua vb Thuế máu , với TV qua vb Hội thoại . 
2.HS : học bài , soạn bài theo yêu cầu của gv
 C.Tiến trình lên lớp:
1, ổn định tổ chức 
2, Kiểm tra bài cũ : Hãy kể tên những tác phẩm nghị luận đã học ? 
- Nhận xét mục đích của văn nghị luận qua các tác phẩm nghị luận đã học ? 
- Hầu hết các tác giả đã thuyết phục người đọc , người nghe bằng ỵếu tố nào ? 
3, Bài mới :Ta đã biết yếu tố biểu cảm được thể hiện rõ nhất trong bài văn nghị luận là từ , ngữ , 
câu cảm , giọng điệu lời văn . Nhưng có thật chỉ có như vậy không ? Làm thế nào để có cảm xúc , 
tình cảm và biểu hiện ra khi viết văn nghị luận thế nào ? Biểu cảm trong văn nghị luận có giống 
như biểu cảm trong văn biểu cảm hay không ? Đó là nd bài học này . 
 I.Yếu tố biểu cảm trong bài văn nghị luận: Gọi hs đọc vb Lời kêu gọi I.Yếu tố biểu 
 toàn quốc kháng chiến cảm trong bài 
 (?) Hãy tìm những từ ngữ biểu lộ tình cảm mãnh liệt của tác giả và những văn nghị luận 
 câu cảm thán trong vb trên ? - Văn nghị luận 
 + Từ , ngữ biểu cảm: Hỡi , muốn , phải , nhân nhượng , lấn tới , quyết tâm rất cần yếu tố 
 cướp , không , thà , chứ nhất định không chịu , phải đứng lên , hễ là , thì , biểu cảm , Yếu 
 ai có , dù , ai cũng phải tố biểu cảm giúp 
 + Câu cảm thán : Hỡi đồng bào và chiến sĩ toàn quốc ! cho bài văn nghị 
 - Hỡi đồng bào ! Chúng ta phải đứng lên ! luận có hiểu quả 
 - Hỡi anh em binh sĩ , tự vệ , dân quân ! Thắng lợi nhất định về dân tộc ta! thuyết phục lớn 
 - việt Nam độc lập và thống nhất muôn năm! hơn , vì nó có tác 
 - Kháng chiến thắng lợi muôn năm! động mạnh mẽ 
 (?) về mặt sử dụng từ ngữ và đặt câu có tính chất biểu cảm , Lời kêu gọi tới tình cảm của 
 toàn quốc kháng chiến của CTHCM có giống với Hịch tướng sĩ của Trần người đọc ( người 
 Quốc Tuấn không? ( Giống nhau ở chỗ có nhiều từ ngữ và nhiều câu văn nghe)
 có giá trị biểu cảm )
 (?) Tuy nhiên Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến và Hịch tướng sĩ vẫn 
 được cọi là những vb nghị luận chứ không phải là văn biểu cảm . Vì sao? ( 
 Vì các tác phẩm ấy được viết ra chủ yếu không phải nhằm mục đích biểu 
 cảm mà nhằm mục đích nghị luận ( nêu quan điểm, ý kiến để bàn luận phải 
 trái , đúng sai , nên suy nghĩ và nên sống thế nào ) . Ở những văn nghị luận 
 như thế , biểu cảm không thể đóng vai trò chủ đạo , mà chỉ là một yếu tố - Để bài văn nghị 
 phụ trợ cho quá trình nghị luận mà thôi ) luận có sức biểu 
 (?) Hãy theo dõi bảng đối chiếu và nhận xét xem cột nào có sử dụng yếu cảm cao , người 
 tố biểu cảm , sử dụng yếu tố biểu cảm như thế có tác dụng gì ? ( cột 2 có làm văn phải thật 
 sử dụng yếu tố biểu cảm vì thế nó giúp cho bài văn nghị luận hay hơn ) sự có cảm xúc 
 * Gv giải thích : Biểu cảm là yếu tố có khả năng “ gây được hứng thú hoặc trước những điều 
 cảm xúc” đẹp đẽ , mãnh liệt hoặc sâu lắng nhiều nhất , nghĩa là có khả mình viết ( nói) 
 năng nhiều nhất trong việc làm nên cái hay cho vb và phải biết diễn 
 (?) Qua phhân tích em có nhận xét gì về yếu tố biểu cảm trong văn nghị tả cảm xúc đó 
 7