Giáo án cả năm môn Vật lí Lớp 7 - Lưu Bình Giang - Năm học 2007-2008

 Tröôøng THCS Minh Taân GV: Löu Bình Giang
Tuaàn 1 Ngaøy soaïn: /09/07
Tieát 1 Ngaøy daïy: / 09/07
 Baøi 1 :
 NHAÄN BIEÁT AÙNH SAÙNG - NGUOÀN SAÙNG VAØ VAÄT SAÙNG
A.MUÏC TIEÂU
* Kieán thöùc : + Naém ñöôïc ñieàu kieän ñeå nhaän bieát ñöôïc aùnh saùng vaø ñieàu kieän ñeå nhìn 
thaáy vaät.
 + Naém ñöôïc khaùi nieäm veà nguoàn saùng vaø vaät saùng.
* Kyõ naêng : + Giaûi thích ñöôïc vì sao ta nhìn thaáy ñöôïc nhöõng vaät xung quanh ta, vaø 
nhöõng vaät ñoù coù nhöõng maøu saéc khaùc nhau.
 + Nhaän bieát ñöôïc nguoàn saùng vaø vaät saùng vaø cho ví duï veà chuùng.
* Thaùi ñoä : Reøn luyeän tính caån thaän, reøn luyeän khaû naêng tö duy.
B.CHUAÅN BÒ
* Caùc nhoùm : + Moãi nhoùm moät caùi ñeøn pin
 + Moãi nhoùm moät hoäp giaáy kín, beân trong coù daùn moät maûnh giaáy traéng, boá 
trí moät caùi ñeøn, treân moät thaønh hoäp coù ñuïc moät loã nhoû ( nhö hình 1.2 SGK trang 7 ). 
* Caû lôùp : + Vaøi caây nhang ( höông )
 + 1 hoäp queït dieâm.
C.TOÅ CHÖÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC
 Giaùo vieân Hoïc sinh
*Hoaït ñoäng 1 : Oån ñònh lôùp, giôùi thieäu 
kieán thöùc cô baûn cuûa chöông, ñaët vaán ñeà (3 
phuùt )
- Yeâu caàu hoïc sinh môû SGK cuøng nhau - Hoïc sinh cuøng ñoïc saùch, neâu vaán ñeà 
trao ñoåi xem trong chöông naøy nghieân cöùu nghieân cöùu.
vaán ñeà gì ?
- Giaùo vieân chænh söûa, choát laïi kieán thöùc seõ 
nghieân cöùu trong chöông.
*Hoaït ñoäng 2 : Toå chöùc tình huoáng hoïc 
taäp cho baøi 1 (2 phuùt)
- Neâu cuoäc tranh luaän giöõa Thanh vaø Haûi, - Hoïc sinh suy nghó vaø neâu yù kieán cuûa caù 
hoûi hoïc sinh cuoäc tranh luaän naøy neâu leân nhaân.
vaán ñeà gì ? Yeâu caàu hoïc sinh neâu yù kieán 
döï ñoaùn cuûa baûn thaân ( Thanh ñuùng hay 
Haûi ñuùng ? ) 
*Hoaït ñoäng 3 : Tìm hieåu ñieàu kieän nhaän 
bieát aùnh saùng vaø ñieàu kieän ñeå nhìn thaáy 
moät vaät 
a,Ñieàu kieän nhaän bieát aùnh saùng : (5 phuùt ) 
 1 Tröôøng THCS Minh Taân GV: Löu Bình Giang
- Yeâu caàu hoïc sinh ñoïc caâu hoûi C4 trong caâu C4.
SGK vaø traû lôøi. - Hoïc sinh quan saùt thí nghieäm do giaùo vieân 
- Giaùo vieân laøm thí nghieäm nhö caâu C5 laøm, hoaït ñoäng caù nhaân vaø traû lôøi.
trong SGK cho caû lôùp cuøng xem. Yeâu caàu 
hoïc sinh traû lôøi caâu hoûi C5. - Hoïc sinh ñoïc ñeà baøi, hoaït ñoäng caù nhaân, 
- Phaùt phieáu baøi taäp cho hoïc sinh ( baøi 1.1, suy nghó laøm baøi.
1.2 trong saùch baøi taäp ) - Hoïc sinh hoaït ñoäng caù nhaân, traû lôøi.
- Cho hoïc sinh neâu theâm vaøi ví duï trong 
thöïc tieãn cuoäc soáng veà nguoàn saùng vaø vaät 
saùng.
- Löu yù hoïc sinh phaàn “coù theå em chöa bieát 
“ ñeå hoïc sinh hieåu bieát theâm.
*Hoaït ñoäng 6 : Höôùng daãn veà nhaø (6 phuùt 
)
- Giao baøi taäp veà nhaø : 1.3, 1.4, 1.5
- Höôùng daãn hoïc sinh veà nhaø chuaån bò baøi 
“ Söï truyeàn aùnh saùng “ cho tieát hoïc sau.
 Duyeät ngaøy 
 3 Tröôøng THCS Minh Taân GV: Löu Bình Giang
-Giaùo vieân neâu vaán ñeà maø Haûi thaéc maéc 
nhö ôû ñaàu baøi, yeâu caàu hoïc sinh suy nghó -Hoïc sinh suy nghó vaø neâu döï ñoaùn veà 
döï ñoaùn ñeå traû lôøi thaéc maéc naøy. ñöôøng ñi cuûa aùnh saùng.
Hoaït ñoäng 2 : Laøm thí nghieäm tìm ra ñònh 
luaät truyeàn thaúng cuûa aùnh saùng ( 17 phuùt )
-Höôùng daãn caùc nhoùm boá trí thí nghieäm 
nhö hình 2.1.
-Tröôøng hôïp naøo ( duøng oáng cong hay oáng -Hoïc sinh laøm vieäc theo nhoùm döôùi söï 
thaúng ) seõ nhìn thaáy daây toùc boùng ñeøn pin höôùng daãn cuûa giaùo vieân. 
phaùt saùng ? -Caùc nhoùm laøm thí nghieäm vôùi oáng cong 
-Yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi caâu C1. vaø oáng thaúng, thaûo luaän trong nhoùm vaø traû 
 lôøi caâu hoûi cuûa giaùo vieân.
-Baây giôø chuùng ta seõ boá trí thí nghieäm ñeå -Hoaït ñoäng theo nhoùm, traû lôøi caâu hoûi C1. 
kieåm tra xem khi khoâng duøng oáng thì aùnh 
saùng coù truyeàn ñi theo ñöôøng thaúng khoâng 
?
-Giaùo vieân giôùi thieäu duïng cuï thí nghieäm, 
höôùng daãn caùc nhoùm boá trí thí nghieäm nhö -Caùc nhoùm ñaët 3 taám bìa coù ñuïc loã sao cho 
hình 2.2. maét nhìn thaáy daây toùc boùng ñeøn pin ñang 
-Yeâu caàu hoïc sinh kieåm tra xem 3 loã A, B, saùng qua caû 3 loã.
C treân 3 taám bìa vaø boùng ñeøn coù naèm treân -Kieåm tra baèng caùch duøng caây que daøi cho 
cuøng moät ñöôøng thaúng khoâng ? xuyeân qua 3 loã A, B, C ñeán boùng ñeøn.
-Yeâu caàu hoïc sinh ñieàn töø vaøo phaàn keát -Hoïc sinh laøm vieäc theo nhoùm, ñieàn töø, traû 
luaän. lôøi.
-Thoâng baùo: Keát luaän treân cuõng ñuùng cho 
caùc moâi tröôøng trong suoát vaø ñoàng tính 
khaùc nhö thuyû tinh, nöôùc  
Yeâu caàu hoïc sinh ruùt ra ñònh luaät truyeàn -Hoïc sinh laøm vieäc caù nhaân, suy nghó vaø 
thaúng cuûa aùnh saùng. ruùt ra ñònh luaät truyeàn thaúng cuûa aùnh saùng.
 -Ghi vôû : Ñònh luaät truyeàn thaúng cuûa aùnh 
-Giaùo vieân nhaän xeùt, boå sung, neâu laïi ñònh saùng: Trong moâi tröôøng trong suoát, ñoàng 
luaät, sau ñoù ghi baûng. tính, aùnh saùng truyeàn ñi theo ñöôøng thaúng.
*Hoaït ñoäng 3 : Tìm hieåu khaùi nieäm tia 
saùng, chuøm saùng ( 13 phuùt ) -Hoïc sinh quan saùt thí nghieäm bieåu dieãn 
-Laøm thí nghieäm nhö hình 2.3 cho caû lôùp cuûa giaùo vieân, ruùt ra nhaän xeùt.
cuøng xem. Yeâu caàu hoïc sinh nhaän xeùt veà 
veät saùng heïp ñoù.
-Thoâng baùo: veät saùng ñoù cho ta hình aûnh 
veà ñöôøng truyeàn cuûa aùnh saùng.
-Thoâng baùo : ta quy öôùc bieåu dieãn ñöôøng 
truyeàn cuûa aùnh saùng baèng moät ñöôøng thaúng 
coù muõi teân chæ höôùng goïi laø tia saùng. 
-Giaùo vieân ghi baûng. -Ghi vôû: Ñöôøng truyeàn cuûa aùnh saùng ñöôïc 
 bieåu dieãn baèng moät ñöôøng thaúng coù höôùng 
 5 Tröôøng THCS Minh Taân GV: Löu Bình Giang
Tuaàn 3 Ngaøy soaïn: /09/07
Tieát 3 Ngaøy daïy: /09/07
 Baøi 3:
 ÖÙNG DUÏNG CUÛA ÑÒNH LUAÄT TRUYEÀN THAÚNG 
 CUÛA AÙNH SAÙNG
A.MUÏC TIEÂU
* Kieán thöùc : + Naém ñöôïc caùc öùng duïng cuûa ñònh luaät truyeàn thaúng cuûa aùnh saùng.
 + Giaûi thích ñöôïc nguyeân nhaân cuûa hieän töôïng nhaät thöïc, nguyeät thöïc.
* Kyõ naêng : + Bieát vaän duïng ñònh luaät truyeàn thaúng cuûa aùnh saùng ñeå giaûi thích söï taïo 
thaønh boùng toái, boùng nöûa toái.
* Thaùi ñoä : Reøn luyeän khaû naêng quan saùt vaø ruùt ra nhaän xeùt töø thí nghieäm, yù thöùc hôïp taùc 
trong nhoùm , choáng naïn meâ tín dò ñoan.
B.CHUAÅN BÒ
* Caùc nhoùm : + Moãi nhoùm moät ñeøn pin, moät mieáng bìa, moät taám maøn chaén (nhö hình 
3.1).
* Caû lôùp : + Hình veõ 3.3, 3.4
C.TOÅ CHÖÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC
 Giaùo vieân Hoïc sinh 
*Hoaït ñoäng 1 : Oån ñònh lôùp, toå chöùc kieåm 
tra, taïo tình huoáng hoïc taäp(6phuùt)
-Oån ñònh lôùp.
-Kieåm tra : 
 Caâu 1: Neâu ñònh luaät truyeàn thaúng cuûa -Hoïc sinh hoaït ñoäng caù nhaân
aùnh saùng.
 Caâu 2: Neâu ñònh nghóa veà tia saùng. Coù 
maáy loaïi chuøm saùng.
-Neâu vaán ñeà ñaët ôû ñaàu baøi, yeâu caàu hoïc 
sinh traû lôøi. -Hoïc sinh suy nghó caù nhaân traû lôøi.
*Hoaït ñoäng 2 : Giaûi thích söï taïo thaønh 
boùng toái, boùng nöûa toái (14 phuùt )
a,Thí nghieäm 1 : 
-Giaùo vieân giôùi thieäu duïng cuï thí nghieäm, 
höôùng daãn caùc nhoùm boá trí thí nghieäm nhö -Caùc nhoùm boá trí thí nghieäm theo giaùo vieân 
hình 3.1. . 
-Yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi caâu C1.
 -Caùc nhoùm laøm thí nghieäm, quan saùt phaàn 
 saùng, phaàn toái treân maøn chaén. Traû lôøi caâu 
-Yeâu caàu hoïc sinh ñieàn vaøo choã troáng phaàn hoûi C1.
nhaän xeùt. -Hoïc sinh suy nghó, thaûo luaän trong nhoùm, 
 7 Tröôøng THCS Minh Taân GV: Löu Bình Giang
-Veà ban ñeâm, taïi sao ta nhìn thaáy Maët -Hoïc sinh quan saùt traû lôøi.
Traêng saùng? 
-Khi Maët Traêng bò Traùi Ñaát che khoâng 
ñöôïc Maët Trôøi chieáu saùng nöõa, luùc ñoù ta -Hoïc sinh suy nghó caù nhaân traû lôøi.
khoâng nhìn thaáy Maët Traêng, ta noùi laø coù 
nguyeät thöïc.
-Yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi caâu C4.
-Nhaän xeùt caâu traû lôøi cuûa hoïc sinh.
-Ghi baûng
 -Hoïc sinh suy nghó traû lôøi.
*Hoaït ñoäng 4 : Vaän duïng, cuûng coá baøi ( -Ghi vôû: Nguyeät thöïc xaûy ra khi Maët Traêng 
10 phuùt ) bò Traùi Ñaát che khuaát khoâng ñöôïc Maët Trôøi 
-Yeâu caàu hoïc sinh ñoïc SGK, thöïc hieän chieáu saùng.
theo yeâu caàu ñeà baøi.
 -Hoïc sinh hoaït ñoäng theo nhoùm, laøm baøi 
-Giaùo vieân kieåm tra keát quaû thí nghieäm taäp C5. Quan saùt boùng toái vaø boùng nöûa toái 
cuûa caùc nhoùm, nhaän xeùt caâu traû lôøi cuûa treân maøn, thaûo luaän nhoùm vaø neâu nhaän xeùt.
nhoùm.
-Yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi caâu C6.
-Phaùt phieáu hoïc taäp coù ghi ñeà baøi 3.1 vaø 
baøi 3.2 cho moãi hoïc sinh, yeâu caàu hoïc sinh -Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi.
laøm nhanh. -Hoïc sinh hoaït ñoäng caù nhaân, laøm baøi taäp 
-Cho hoïc sinh ñoïc phaàn “coù theå em chöa cuûng coá.
bieát”
 -Hoïc sinh nghe vaø ghi nhôù treân lôùp.
*Hoaït ñoäng 5 :Höôùng daãn veà nhaø (1phuùt )
-Giao baøi taäp veà nhaø: 3.3, 3.4
-Höôùng daãn hoïc sinh veà nhaø chuaån bò baøi 
“”
 Duyeät ngaøy 
 9 Tröôøng THCS Minh Taân GV: Löu Bình Giang
-Cho hoïc sinh döï ñoaùn: Duùng ñeøn pin -Caùc nhoùm baøn luaän ñeå ñöa ra döï ñoaùn 
chieáu tia tôùi SI leân moät göông phaúng ñaët cuûa nhoùm mình.
vuoâng goùc vôùi moät tôø giaáy traéng nhö ôû 
hình 4.2. Tia naøy ñi laø laø treân maët töôøu 
giaáy, khi gaëp göông tia saùng coù ñi xuyeân 
qua göông khoâng?
-Höôùng daãn caùc nhoùm hoïc sinh laøm thí 
nghieäm nhö trong SGK. Chuù yù quan saùt -Laøm thí nghieäm vaø nhaän thaáy tia saùng 
keát quaû ñeå traû lôøi cho cau hoûi döï ñoaùn. khoâng ñi xuyeân qua göông.
-Khi gaëp göông, tia saùng bò haét laïi cho tia 
phaûn xaï.
-Tia phaûn xaï laø gì?
-Hieän töôïng phaûn xaï laø gì?
1.Tia phaûn xaï naèm trong maët phaúng -Traû lôøi caâu hoûi cuûa giaùo vieân.
naøo?
-Yeâu caàu hoï sinh ñoïc caâu C2 vaø thöïc 
hieän.
-Quan saùt caùc nhoùm hoïc sinh thöïc hieän thí -Laøm theo yeâu caàu cuûa giaùo vieân.
nghieäm.
-Cho hoïc sinh ruùt ra keát luaän.
-giaùo vieân chænh söûa vaø nhaéc laïi: Tia 
phaûn xaï naèm trong cuøng maët phaúng vôi -Neâu keát luaän.
tia tôùi vaø ñöôøng phaùp tuyeán cuûa göông ôû 
ñieåm tôùi.
2. Höôùng cuûa tia phaûn xaï quan heä nhö 
theá naøo vôùi höôùng cuûa tia tôùi? -Ñoïc saùch vaø suy nghó.
-Cho hoïc sinh ñoïc saùch phaàn naøy trong 2 -Nhìn leân hình veõ vaø nghe giaûng.
phuùt.
Veõ hình leân baûng: -Döï ñoaùn theo nhoùm.
-Giaûng cho hoïc sinh bieát goùc naøo laø goùc -Laøm thí nghieäm theo nhoùm vaø thoâng baùo 
tôùi, goùc naøo laø goùc phaûn xaï. keát quaû cho giaùo vieân.
-Cho hoïc sinh döï ñaùo goùc phaûn xaï quan 
heä nhö theá naøo vôùi goùc tôùi.
Veõ baûng keát quaû leân baûng -Neâu keát luaän vaø thoáng nhaát trong nhoùm.
-Cho hoïc sinh tieán haønh thí nghieäm kieåm 
tra xaùc ñònh goùc phaûn xaï tuaàn töï vôùi caùc 
goùc tôùi laø 600, 450, 300. -Traû lôøi theo yù hieåu.
-Ghi keát quaû thu ñöôïc leân baûng.
-Töø baûng keát quaû cho hoïc sinh neâu keát 
luaän.
-Giaùo vieân nhaéc laïi: Goùc phaûn xaï luoân 
luoân baèng goùc tôùi.
-Neáu noùi ngöôïc laïi: goùc tôùi luoân baèng goùc 
phaûn xaï coù ñöôïc khoâng? Vì sao?
-Giaùo vieân giaûi thích: khoâng ñöôïc noùi 
ngöôïc laïi laø goùc tôùi baèng goùc phaûn xaï – 
 11